Παρασκευή 29 Ιανουαρίου 2016

Να γίνουμε από Γραικοί Έλληνες!

Τα ’χουμε ξαναπεί αλλά καλό είναι να τα επαναλαμβάνουμε πότε-πότε προς εμπέδωση:
"Ρωμιοί" ονομάζονταν οι άνευ εθνικότητας υπήκοοι του ρωμαϊκού κράτους.
Τους ένωναν η χριστιανική πίστη και η ρωμαϊκή αυτοκρατορική ιδέα.
Όταν το ρωμαϊκό κράτος διασπάστηκε σε Ανατολικό και Δυτικό, το κάθε μέρος διεκδίκησε για τον εαυτό του τη ρωμαϊκή οικουμενική ιδεολογία. Και προσπάθησε να σφετεριστεί τον όρο "ρωμαϊκό".
Οι Δυτικοί αποκαλούσαν υβριστικά τους Ανατολικούς "Γραικούς", δηλαδή απολίτιστους και φανατικούς ανατολίτες. Κάτι σαν "γύφτουλες". Κι αυτή η αρνητική έννοια του Γραικού διατηρείται ακόμα σε ορισμένες δυτικές κοινωνίες, κυρίως της Βόρειας Ιταλίας.
Οι Ανατολικοί, με τη σειρά τους, αποκαλούσαν τους Δυτικούς "Φράγκους", δηλαδή βάρβαρους και πολεμοχαρείς Ευρωπαίους...
Ο όρος "Έλλην" ποτέ δεν είχε την έννοια της φυλής, του έθνους, της βιολογικής καταγωγής. Γι’ αυτό και ποτέ δεν υπήρξε πόλη, κράτος, βασίλειο, αυτοκρατορία, ούτε καν χωριό, με το όνομα "Ελλάδα"!
Η λέξη "Έλληνας" είχε καθαρά πολιτισμική-θρησκευτική σημασία και αποδιδόταν σε όποιους υιοθετούσαν έναν συγκεκριμένο τρόπο σκέψης και ζωής... 
Όταν ιδρύθηκε το κράτος μας, ετέθη και το πρόβλημα της ονομασίας του. Μεταξύ των τριών υποψηφίων ονομάτων Ελλάδος-Ρωμυλίας-Γραικίας επικράτησε το τρίτο.
Πιστεύω πως η επιλογή του ονόματος Γραικία-Γραικοί, όσο κι αν είναι υποτιμητικό, αντιστοιχούσε στην πραγματικότητα των αρχών του 19ου αιώνα. 
Τότε ήμασταν ένα συνονθύλευμα ληστρικών φυλών, απαίδευτοι, φανατικοί, θρησκόληπτοι, που το μόνο που μας ένωνε ήταν μια δεισιδαιμονική πίστη στην ορθόδοξη ανατολική εκκλησία. Και η μόνη σημαία που θα μπορούσε κάτι να μας πει ήταν ένα πανί με το σταυρό στη μέση.
Από τότε πέρασαν σχεδόν 2 αιώνες. Και πολλά άλλαξαν στη διαδρομή. 
Η χριστιανική πίστη του λαού μας υποχώρησε σημαντικά, αυξήθηκε κατακόρυφα ο αγνωστικισμός, η αθεΐα, η θρησκευτική αδιαφορία, ήρθαν κι οι αλλόπιστοι μετανάστες και οι συσχετισμοί ανατράπηκαν.
Η Χριστιανική Εκκλησία έχασε το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνικής και πολιτικής της επιρροής. Ειδικά τα τελευταία 30 χρόνια έχει κυριολεκτικά ξεδοντιαστεί. 
Έφαγε και τρώει αλλεπάλληλα χαστούκια: καθιέρωση πολιτικού γάμου, αποποινικοποίηση μοιχείας, συναινετικό διαζύγιο, ισότητα δύο φύλων, μη αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητες, αποτέφρωση νεκρών, σύμφωνα συμβίωσης για ετερόφυλα και ομοφυλόφιλα ζευγάρια, πρωθυπουργοί και υπουργοί αρνούνται να δώσουν όρκο κ.λπ κ.λπ.
Η Εκκλησία δίνει πλέον μάχες οπισθοφυλακής. Έχει καταντήσει ένας υπερ-συντηρητικός οργανισμός που παλεύει να κρατήσει πίσω την κοινωνία και να διασφαλίσει τα προνόμιά της.
Από φορέας ενότητας έχει καταντήσει πηγή διαίρεσης και διχασμού!
Νομίζω πως έχουμε ήδη μπει σε μια διαδικασία μετατροπής μας από Γραικούς σε Έλληνες.
Δεν είμαστε πια οι φανατικοί θρησκόληπτοι που προσπαθούν να κάνουν όλους τους άλλους σαν αυτούς. Θυμάστε πόσο αηδιαστική ήταν η επιμονή των Γραικών να βαπτίζουν σχεδόν με το ζόρι τους άμοιρους Αλβανούς μόλις άρχισαν να πρωτοπατάν το πόδι τους στη χώρα μας;
Σίγουρα έχουμε αρχίσει να γινόμαστε κάπως πιο ανεκτικοί, πιο ανοιχτόμυαλοι, λιγότερο φανατικοί, λίγο πιο ορθολογιστές, δηλαδή πιο Έλληνες.
Οι λαοί είναι όπως τα άτομα. Αν δεν εξελίσσονται, δεν προοδεύουν, δεν προσαρμόζονται, μαραζώνουν και πεθαίνουν.
Πιστεύω πως η μόνη ελπίδα σωτηρίας μας είναι να μετατραπούμε επιτέλους σε Έλληνες.
Να απορρίψουμε και ν’ αλλάξουμε όλα τα γραικικά σύμβολα. 
Να φτιάξουμε άλλη σημαία χωρίς σταυρούς ή θρησκευτικά σύμβολα, που πλέον διχάζουν και δεν ενώνουν.
Ν’ αλλάξουμε το Σύνταγμά μας, που τώρα μοιάζει με ευχέλαιο! Ξεκινάει με το "στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος.
Να χωριστεί οριστικά η Εκκλησία απ’ το Κράτος και να μετατραπεί σε ένα απλό σωματείο.
Και ν’ αλλάξουμε και εθνικό ύμνο. Αυτοί οι στίχοι για τα "ιερά κόκαλα" και τις "όψεις του σπαθιού τις φοβερές" ακούγονται πολύ γελοίοι σήμερα.
Προσεχώς θα σας πω τι προτείνω για τα νέα Εθνικά μας Σύμβολα. Ελληνικά κι όχι Γραικικά...

Τετάρτη 27 Ιανουαρίου 2016

"Ημερολόγιο λιποταξίας" (76) - Οι "Καππαδόκες Πατέρες" ήταν κατ’ ουσίαν αιρετικοί!

Η Καππαδοκία ήταν ανέκαθεν μεγάλο σταυροδρόμι και χωνευτήρι λαών, ιδεών, γλωσσών και πολιτισμών.
Η αρχαιολογία απέδειξε πως πρώτοι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή το 2.000 π.Χ. Ασσύριοι έμποροι, που μιλούσαν αραμαϊκά, και συγκρότητσαν ένα δίκτυο εμπορικών σταθμών για τη διευκόλυνση των συναλλαγών με την Ανατολή.
Γύρω στο 1800 π.Χ. έρχονται οι Χετταίοι και κάνουν την περιοχή κέντρο του κράτους τους. Τουλάχιστον μέχρι το 1.200 π.Χ. 
Ακολουθούν πέντε σκοτεινοί αιώνες με συνεχείς επιδρομές Ασσυρίων, Κιμμερίων, Σκυθών κ.λπ. 
Γύρω στο 600 π.Χ. την Καππαδοκία κατακτούν οι Μήδοι, κι ακολουθούν Πέρσες, Μακεδόνες, οι δυο περσικές δυναστείες των Μιθριδατών και Αριαραθίδων, Ρωμαίοι, Σελτζούκοι κι Οθωμανοί...
Οι αρχαίοι ντόπιοι λάτρευαν τη Μεγάλη Θεά Μα, που ήταν ταυτόχρονα μητέρα-δημιουργός και θεά του πολέμου. 
Προς τιμή της κάθε άνοιξη και φθινόπωρο οργανώνονταν εκστατικές-διονυσιακές τελετές. Στους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους η Μα ταυτίστηκε και με άλλες θεότητες όπως την Περασία Άρτεμη.
Μαζί με τη Μα λατρευόταν κι ο όμορφος βοσκός Άτις, που ονομαζόταν και Μήνας, συνοδευόμενος από δύο λιοντάρια. 
Το στερεότυπο του θεού Μήνα διέσωσαν κι οι Χριστιανοί, που λάτρευαν στην ίδια περιοχή έναν άλλον άγιο, τον Μάμα (σαφής ο συσχετισμός με τον Μήνα) που επίσης συνοδεύεται από ένα λιοντάρι...
Μιας και μιλάμε για θρησκείες, θα ήταν παράλειψή μας αν δεν κάναμε μια σύντομη αναφορά στους τρεις "μεγάλους" Καππαδόκες "πατέρες" της Εκκλησίας.
Οι δύο εξ αυτών, Βασίλειος ο "Μέγας" και Γρηγόριος Ναζιανζηνός, σπούδασαν στην Αθήνα, έγιναν κολλητοί φίλοι, επηρεάστηκαν απ’ το νεοπλατωνικό ασκητισμό και επεχείρησαν μια χοντροκομμένη προσαρμογή της ελληνικής φιλοσοφίας στη χριστιανική πίστη. 
Ο τρίτος της "παρέας" ήταν ο Γρηγόριος Νύσσης, αδελφός του Βασίλειου! 
Τι να πω... παντού οικογενειοκρατία. 
Ο Ιησούς ήταν δεύτερος ξάδελφος του Ιωάννη Βαπτιστή. Πρώτος επίσκοπος Ιερουσαλήμων ήταν ο Ιάκωβος, αδελφός του Ιησού. 
Κι ο Μέγας Βασίλειος, επίσκοπος Καισαρείας, έκανε επίσκοπο Νύσσης τον αδελφό του Γρηγόριο...
Πάντως, ο Γρηγόριος Νύσσης μπορεί να θεωρείται "Πατέρας της Εκκλησίας", αλλά στην πραγματικότητα είναι καραμπινάτος αιρετικός! 
Ουσιαστικά έφτιαξε μια δική του θεολογία, μια σύνθεση πλατωνικής, στωικής και ωριγενικής φιλοσοφίας. 
Πίστευε πως στα "έσχατα" όλοι οι αμαρτωλοί θα αποκατασταθούν, ακόμα κι ο Διάβολος, και ολόκληρη η Πλάση θα επανέλθει στο αρχικό της κάλος, όπως ακριβώς βγήκε απ’ τα χέρια του Θεού...

Δευτέρα 25 Ιανουαρίου 2016

Στα ρεμπέτικα στέκια της Αθήνας και του Περαία... (Α’ - Όσο υπάρχουν δάσκαλοι θα βγαίνουν μαθητάδες!)

"Μα υπάρχουν ακόμα ρεμπέτες;", θα με ρωτήσετε.
Σας απαντώ ανεπιφύλαχτα: "Υπάρχουν και παραϋπάρχουν. Απλά, δεν το ξέρουν ούτε οι ίδιοι"...
Όσοι ζουν στις ανθρώπινες χωματερές, ξεγραμμένοι απ’ την ώρα που γεννιούνται, είναι ρεμπέτες.
Όσοι πλακώνονται ακόμα κι όταν είναι σίγουροι πως θα τους τουλουμιάσουν, είναι ρεμπέτες.
Όσοι ορμάνε στα τυφλά κι ό,τι γίνει, όσοι ξέρουν να κρατάνε το στόμα τους κλειστό, όσοι βλέπουν και δεν μιλάνε, όσοι δεν ρουφιανεύουν, όσοι δεν χωνεύουν τους μπάτσους, όσων η ζωή τους είναι προδιαγεγραμμένη... αναμορφωτήρια, φυλακές, πρέζα, μαχαιρώματα και σκοτωμοί, είναι ρεμπέτες.
Ρεμπέτης είν’ αυτός που δε σηκώνει χωρατά και πειράγματα. Που έτσι και νομίσει πως τον πρόσβαλες, θα σου πει ένα "ξέρεις ποιος είμ’ εγώ ρε" κι αμέσως θα τραβήξει τη φαλτσέτα να σου κόψει το λαρύγγι συμπληρώνοντας τη φράση του... "άρπα τη για να μάθεις"!
Ρεμπέτης είναι κι όποιος δε γουστάρει να δουλέψει ποτέ στη ζωή του. Χέζει το διορισμό στο δημόσιο και περιφρονεί το χρήμα.
Ο ρεμπέτης δεν είναι φιγουρατζής, ούτε συμβιβασμένος. Δεν πάει στο τσίρκο που λέγεται "μπουζούκια", είναι συνειδητοποιημένος αντιεξουσιαστής και περιθωριακός. 
Έχει σεκλέτια και ξεδίνει μ’ ένα-δυο τραγούδια σ’ έναν σκοτεινό τεκέ σε κάποια άγνωστη φτωχογειτονιά του λεκανοπεδίου...
Αυτούς του τύπους, τους "σύγχρονους ρεμπέτες", θα προσπαθήσω να σας γνωρίσω. 
Κι ίσως τους συμπαθήσετε κι εσείς...

Παρασκευή 22 Ιανουαρίου 2016

Ένας μούτσος απ’ το Καρπενήσι! (Η’ - Γλυκόμουνα λιμάνια!)


Στο βαπόρι μόνο εγώ κι ο καπετάνιος ήμασταν Έλληνες.
Εκείνος ήταν ένας άνθρωπος παράξενος. Δε μιλούσε για χαρές, λιμάνια, ξενύχτια, ποτά και γυναίκες όπως όλοι μας. Οι ναυτικές ιστορίες του ήταν πικραμένες, γεμάτες φουρτούνες και συμφορές.
Κατά βάθος μισούσε τους μαυριδερούς και σχιστομάτηδες που αποτελούσαν το τσούρμο του. Ακολουθούσε τη σοφή βρετανική τακτική του "διαίρει και βασίλευε". "Όσο αυτοί οι πίθηκοι δεν είναι μονοιασμένοι, τόσο δε στασιάζουν".
Οι χειρότεροι ήταν οι Φιλιππινέζοι. Γι’ αυτό και τους μοίραζε σε διάφορες δουλειές για να μη γίνονται επικίνδυνοι. Αυτή η ράτσα είναι πιο άναυτη κι απ’ τους Καρπενησιώτες. Πέφτουν στα πόδια σου και σε παρακαλάνε να τους προσλάβεις. Μα όταν νιώσουν πως πατούν γερά στα πόδια τους, ξεσηκώνονται ομαδικά, φοβερίζουν, κάποτε τραβάνε και μαχαίρια και γίνονται απειλητικοί...
Το αντίπαλο δέος των Φιλιππινέζων στο βαπόρι ήταν οι Σουδανοί. Τρώγονταν σαν τη γάτα με το σκύλο. Μου άρεσε να κάνω χάζι τις διενέξεις τους.
Ένας Φιλιππινέζος έλεγε σ’ ένα μαύρο Σουδανό: "Ξέρεις από τι έφτιαξε ο θεός εσάς τους μαύρους; Από πηλό, κάρβουνο και σκατά!". Κι έσκαγε στα γέλια.
Για να πάρει την πληρωμένη απάντηση του Σουδανού: "Εσύ ξέρεις από τι έφτιαξε εσάς; Από τα ίδια ακριβώς υλικά, μόνο που δεν έβαλε πηλό και κάρβουνο!"...
Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, μέσα σ’ αυτή την ανθρώπινη κόλαση συμβίωναν αρμονικά ο Χριστός, ο Μωάμεθ, ο Βούδας κι άλλοι προφήτες.  Απόδειξη τα ξεθωριασμένα μικρά εικονίσματα σε όλα τα πόστα. 
Μας προστάτευαν απ’ τα εχθρικά ζημιάρικα δαιμόνια. Ο φόβος του άγνωστου ενώνει τους αλλόθρησκους...
Είναι προνόμιο των ναυτικών να τους περιμένει πάντα στο τέλος του ταξιδιού ένα γλυκόμουνο λιμάνι. Εκεί, στις εφήμερες "αγάπες", ξεδιψάς, ξεχνάς τη σκληράδα της θάλασσας, ξεπλένεις την αλμύρα με το πιοτό.
Μπροστά στα σκέλια της γυναικός οι ωκεανοί ζαρώνουν, οι τυφώνες λουφάζουν, η μαλάρια κομπλεξάρεται!
Δεν υπάρχει φρένο στις γλίστρες της λιμανιώτικης ακολασίας. Η γυναίκα δεν είν’ τίποτα άλλο από ένα αχνιστό μυρωδάτο τσάι που το ρουφάς με ηδονή και σκορπούν οι πόθοι!
Τούτες τις σπάνιες ώρες που αξιώθηκες να ζήσεις τις κρατάς σ’ όλη σου τη ζωή για φυλαχτό...

Τετάρτη 20 Ιανουαρίου 2016

Εξαρχειώτικο φλερτ...

Παγωμένη βραδιά απόψε.
Μπουκάρω στο καφέ του Χασάν στα Εξάρχεια και παραγγέλνω αμέσως ρακόμελο.
Πιάνω ένα απόμερο τραπεζάκι κι αρχίζω να διαβάζω το βιβλίο του Γάλλου φιλοσόφου Ζακ Ελλύλ "Αναρχία και Χριστιανισμός".
Είμαι μόνος στο μαγαζί.
Σε λίγο ανοίγει η πόρτα και μπαίνει ένα γκομενάκι τυλιγμένο με δυο και τρεις σειρές κασκόλ.
Παραδόξως επιλέγει να κάτσει στο διπλανό μου τραπεζάκι.
Κάνει πέντε λεπτά να βγάλει μπουφάν, σκουφιά, κασκόλ κ.λπ.
Πριν κάτσει, γυρίζει και με ρωτάει: "οι τουαλέτες πού είναι;".
"Στο πατάρι!", της λέω. Και της δείχνω τη σκάλα που ανεβαίνει.
Πάει πάνω το κορίτσι κι εγώ παρακολουθώ το κωλαρίνι του να κουνιέται και να λυγιέται.
Σε δυο λεπτά κατεβαίνει.
"Δεν είναι πάνω οι τουαλέτες!", μου κάνει.
"Το ξέρω"
"Και γιατί μου ’πες ψέματα;"
"Καινούργια είσ’ εδώ;"
"Πρώτη φορά έρχομαι στο μαγαζί"!
"Άρα είσαι νέα! Γι’ αυτό σου ’κανα καψόνι! Οι τουαλέτες είναι κάτω, στο βάθος αριστερά"...
Κατεβαίνει αδιαμαρτύρητα.
Μάγκες μου, το μωρό είναι σούπερ. Δεν πρόκειται να μου ξεφύγει απόψε...

Τρίτη 19 Ιανουαρίου 2016

Πώς έζησα τις ακροαριστερές σέχτες (Β’ - Δεν ξέρει τι θα πει "Αριστερά" όποιος δεν διάβασε άρθρο 30 σελίδων χωρίς παραγράφους και εικόνες!)

Νομίζω πως ανήκω στην τυχερή γενιά που πρόλαβε στο τσακ τη γραφική εξωκοινοβουλευτική Αριστερά. Την Αριστερά που το στοιχείο του απρόσμενου πάντα καιροφυλαχτούσε. Με το πανίσχυρο οπλοστάσιο των τσιτάτων.  Με τις τραγιάσκες, τις καμπαρντίνες και τα ταγάρια...
Πρόλαβα τα "έντυπα βαριάς θεωρίας", με τα πολυσέλιδα άρθρα χωρίς παραγράφους και φωτογραφίες! Σκέτος θάνατος...
Έζησα από μέσα μερικές απ’ τις συχνές πολυδιασπάσεις του χώρου. Ο κάθε υποψήφιος αρχηγίσκος έψαχνε να διαφοροποιηθεί έστω και σε μια λέξη. Να πλειοδοτήσει έναντι των υπολοίπων. Κινούσε γη και ουρανό να βρει έστω κι έναν προσήλυτο...
Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που πρόλαβα να ζήσω τον ακροαριστερό βερμπαλισμό, τις ατέλειωτες λεκτικές υπερβολές εντυπωσιασμού, που πέρασα έστω και για ένα φεγγάρι από "άστεγες οργανώσεις" που δεν τις ήξερε ούτε η μάνα τους.
Γνώρισα μια πανσπερμία ανθρώπινων συμπεριφορών, μοναχικούς κι ανένταχτους επαναστάτες, πρόλαβα τα ωραία κορίτσια της Ομάδας του Καραμπελιά, τα τεράστια πανό από καραβόπανο που έπιαναν ολόκληρο το πλάτος της Πανεπιστημίου!
Δυστυχώς, όσο τα μέλη των γκρουπούσκουλων μειώνονταν, τόσο μεγάλωναν τα πανό και τα σφυροδρέπανα. Τόσο αγρίευε η επαναστατική αυτοπεποίθηση όσων απέμεναν...
Θυμάμαι αμυδρά τους "Σκανδιναβούς" του Κοροβέση, τους "μαοϊκούς" με τα πέντε κεφάλια (Μαρξ-Ένγκελς-Λένιν-Στάλιν-Μάο), τους Τρότσκες με τα τεράστια "τεσσάρια" (4η Διεθνής), τους οπαδούς του Αλβανού απομονωτιστή Εμβέρ Χότζα, τις φοιτητικές παρατάξεις ΠΠΣΠ και ΑΑΣΠΕ.
Στη δεκαετία του ’80 οι περισσότερες αριστερίστικες οργανώσεις προσωποποιούσαν έντονα τα πράγματα. Διάβαζαν την ιστορία περισσότερο ως αποτέλεσμα προσωπικών παρεμβάσεων κάποιων ανθρώπων. Ακόμα κι όταν κατέρρευσε η Σοβιετική Ένωση δεν ήταν λίγοι εκείνοι που απέδωσαν το γεγονός σε προσωπική ευθύνη του Γκομπαρτσώφ.
Επίσης κυριαρχούσε απόλυτα η τρέλα της συνωμοσιολαγνείας. Παντού έβλεπαν χαφιέδες, ασφαλίτες, ρουφιάνους, προβοκάτορες. 
Αυτές οι υπερβολές δηλητηρίαζαν τις σχέσεις μας, χάναμε το χιούμορ μας και μετατρεπόμασταν σε βλοσυρά ιεροεξεταστικά ανθρωπάκια...

Κυριακή 17 Ιανουαρίου 2016

Δυό Χιλιάδες χρόνια και κάτι (Μετα-ποίηση Κώστα Αραβανή)


Σε πορείες παράλληλες
 οι σκιές συγκρούονται 
σύριζα βλεμμάτων χαμηλομένων.
 Να ξέρεις, 
σε συντρέχω διαβάτη ανήσυχε 
γιατί εσύ είμαι εγώ, 
να ξέρεις, 
περήφανος στέκω για σένα 
γιατί η φλόγα εσώτερή σου είναι εκεί  
σιγοκαίγοντας 
ώστε σαν Προμηθέας
  μεταμοντέρνος να την ταΐζεις 
σε καλώδια και κύματα.
 Όμορφος είσαι 
κι αυτό το πνιχτό χαμόγελο 
είν’ η πηγή αιώνια, 
αυτό θα σώσεις 
σαν αλυσοδεμένος απά στον Καύκασο 
εκεί που κατατρώγονται τα σωθικά
  Όμορφοι είμαστε 
έστω καταμεσής σε δεσμά λερναίες ύδρες 
γνωρίζοντας πως έτσι σου τάχτηκε 
απ' το χρόνο που θα παίρνεις κεφάλια δέκα 
     κι άλλα τόσα θα σε δοκιμάζουν από τα μέσα.      

Πέμπτη 14 Ιανουαρίου 2016

"Ημερολόγιο λιποταξίας" (75) - Εκκλησιές χτισμένες στη βάση βραχωδών φαλλών!

Η Καππαδοκία είναι απ’ τα λίγα μέρη της Τουρκίας που δε βρέχονται από θάλασσα.
Εκείνο όμως που της δίνει τη μεγάλη παγκόσμια πρωτοτυπία είναι οι περιβόητοι γεωλογικοί της σχηματισμοί.
Πριν από εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια στην περιοχή αυτή συγκρούστηκε η βαρύτερη αραβική πλάκα με την ελαφρύτερη της Ανατολής. 
Το αποτέλεσμα ήταν να προκληθούν φοβεροί σεισμοί και να δημιουργηθεί η μεγαλύτερη αλυσίδα ηφαιστείων. Βλέπουμε σήμερα τους καρτήρες τους στη πάντα χιονισμένη οροσειρά Ερτζιγές, 20 περίπου χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Καισάρειας.
Σήμερα τα ηφαίστεια αυτά είναι ανενεργά, αλλά τότε, με τις εκρήξεις τους, σκέπασαν την περιοχή με στάχτη ύψους τουλάχιστον 100 μέτρων, που στη συνέχεια στερεοποιήθηκε και δημιουργήθηκε ένα είδος πωρόλιθου που ονομάζεται τόφφος.
Το πορώδες αυτό πέτρωμα άρχισε σταδιακά να διαβρώνεται απ’ τους ανέμους, τις βροχές, τους πάγους και τις απότομες μεταβολές τις θερμοκρασίας. Έτσι, η μορφή των πέτρινων όγκων είναι συνεχώς υπό διαμόρφωση με τάση οριστικής εξαφάνισής τους...
Στην Κοιλάδα των Κοράμων δεσπόζουν οι βραχώδεις κώνοι που δημιουργούν ένα τοπίο απόκοσμο. Οι παλιότεροι νόμιζαν πως εκεί κατοικούν νεράιδες γι’ αυτό και τις ονόμαζαν "νεραϊδοπυραμίδες"!
Σ’ αυτό το πολύμορφο και "ζωντανό" τοπίο επέλεξαν οι παλιοί κάτοικοι της Καππαδοκίας να λαξεύσουν τόπους κατοικίας, αποθήκευσης προϊόντων, σταύλους αλλά και χώρους λατρείας. Όχι μόνο υπέργειους αλλά και υπόγειους. Βλέπει κανείς κάτω απ’ το έδαφος ολόκληρες "υπόγειες πόλεις". 
Με επάλληλα συμπλέγματα αιθουσών, πηγαδιών, αεραγωγών, αμυντικών συστημάτων. Η μεγαλύτερη και γνωστότερη απ’ τις "υπόγειες πόλεις" είναι το Ντερίνκουγιου, που διαθέτει οκτώ επίπεδα σε βάθος 60 μέτρων! 
Τέτοιες υπόσκαφες κατοικίες, σε πολύ μικρότερη βέβαια έκταση, βλέπεις ακόμα και σήμερα στη Σαντορίνη. 
Φαντάζομαι πως η τεχνική λάξευσης είναι πάνω-κάτω ίδια. Η διαδικασία εκσκαφής, λόγω του μαλακού πετρώματος, είναι εύκολη, γρήγορη και σχετικά φτηνή. Δε χρειάζονται ειδικά μηχανήματα και αρκεί μικρή ποσότητα ξυλείας για να στηθεί η σκαλωσιά. 
Οι λιθοξόοι που τις κατασκεύασαν δεν δεσμεύονταν από κανόνες στατικής. 
Οι κολόνες που έφτιαχναν είχαν καθαρά διακοσμητικό χαρακτήρα. Γι’ αυτό βλέπεις συχνά σε "σκαμμένες" εκκλησίες να έχουν σπάσει οι κολόνες αλλά το υπόλοιπο οικοδόμημα παραμένει όρθιο.
Θεέ μου σχώρα με, αλλά εμένα άλλο πράγμα μου έκανε εντύπωση. 
Αυτοί οι όρθιοι πορώδεις βράχοι μοιάζουν καταπληκτικά με το αντρικό όργανο. Και στη βάση τους, στο σημείο που θεωρητικά θα βρισκόντουσαν οι "όρχεις", βλέπεις να έχουν λαξέψει εκκλησούλες!
Μα καλά, εκείνοι οι άνθρωποι δεν είχαν καθόλου φαντασία;

Δευτέρα 11 Ιανουαρίου 2016

Ένας μούτσος απ’ το Καρπενήσι! (Z’ - Έϊ καπετάνιε, θες ένα ναύτη ακόμα;)



Οι εφοπλιστάδες είναι μεγάλα καθίκια! Γνωστό αυτό.
Τα ταξίδια με μεγάλο ρίσκο έχουν και τα μεγάλα κέρδη. Αλλά οι κοιλαράδες στο Λονδίνο και στον Περαία δεν είναι διατεθειμένοι να ρίξουν στη φωτιά τα καλά τους βαπόρια. Και στέλνουν τα σαπάκια τους. Κι έλα εσύ ρε μούτσο κακομοίρη να βγάλεις το φίδι απ’ την τρύπα...
Μόλις είδα το βαπόρι έχασα τη μιλιά μου. Ένα μάτσο ασυντήρητες και σκουριασμένες λαμαρίνες. 
Μα καλά, μπορούν να ζήσουν άνθρωποι εκεί μέσα; Είναι δυνατόν ν’ αντέξει τούτο το πράμα τη μανία των τροπικών καταιγίδων στα ποτάμια και στις ζούγκλες του Μπαγκλαντές και της Ραγκούν; Μπορεί να πιάσει με ασφάλεια τα "καταραμένα λιμάνια" που δε φαίνονται ούτε στους στρατιωτικούς χάρτες;
Μόλις πάτησα το πρώτο σκαλί της ανεμόσκαλας αναρωτήθηκα: "Πού πάω; Στην κόλαση;"...
Ήξερα τι με περιμένει: ζέστη, βρόμα, αναθυμιάσεις μαζούτ και καμένου μηχανόλαδου, κουνούπια, αρρώστιες! Στην ατέλειωτη θολούρα παραμονεύει παντού η δυσεντερία, ο κίτρινος πυρετός, η μαλάρια, η χολέρα... 
Τις λίγες ώρες της ξεκούρασης ένα ποτό, ένα βιβλίο, λίγο τάβλι σπρώχνουν με το ζόρι το λεπτοδείχτη. Μυστικά κι εξομολογήσεις βγαίνουν σα φαντάσματα. Ελάχιστα πράγματα αντέχεις να κρατήσεις μόνο για τον εαυτό σου. 
Οι κουβέντες από αλλού ξεκινάνε μα πάντα στις γυναίκες καταλήγουν. Η γυναίκα είναι βάσανο. Μα και χώρια της πάλι σκλάβος είσαι.  Οι κοπελιές πριν το γάμο δεν ψάχνουν τίποτα. Μόνο για έναν γαμπρό. Μόλις τον βρουν θέλουν τα πάντα: σπίτι παιδιά, άνετη ζωή, κι ό,τι στερήθηκαν στο σπίτι του πατέρα τους. 
Σ’ όλα τα μήκη και πλάτη της γης η ίδια νοοτροπία...
Στα ποτάμια του Μπαγκλαντές μ’ ένα πακέτο τσιγάρα ή μ’ ένα σαπούνι, παίρνεις απ’ τους ιθαγενείς παπαγάλους, μαϊμούδες, πολύχρωμα τροπικά πουλιά, δέρματα βόα... 
Τις μαϊμούδες τις αποφεύγαμε. Οι άτιμες κατουράνε στα σεντόνια σου! 
Γι’ αυτό γεμίσαμε παπαγάλους. Σε μια βδομάδα δεν άκουγες άλλες λέξεις στο βαπόρι απ’ το "μαλάκα" και "πούστη" με τις χαρακτηριστικές τσιριχτές φωνούλες τους...

Σάββατο 9 Ιανουαρίου 2016

Πώς έζησα τις ακροαριστερές σέχτες (Α’ - Με τραβάν όπως τη μύγα το σκατό!)


Οι απαρχές της εξωκοινοβουλευτικής μας Αριστεράς, όπως την ξέρουμε σήμερα, πρέπει να αναζητηθούν εκεί γύρω στα τέλη του 1972. 
Η Χούντα αρχίζει να παίρνει την κάτω βόλτα, η οικονομία βουλιάζει, οι αστοί γυρνούν την πλάτη τους στο καθεστώς, οι χουντικοί αναζητούν έξοδο αξιοπρεπούς διαφυγής, οι φοιτητές αρχίζουν πιο μαζικά να οργανώνονται σε συνωμοτικές ομάδες, κι εγώ δεν είμαι ούτε πέντε ετών! 
Τα γεγονότα του Πολυτεχνείου ήταν ο "ελληνικός Μάης του ’68". Ίδια πάνω-κάτω συνθήματα, διαρκείς συνελεύσεις των φοιτητών, ακροατήρια εναλλασσόμενα, αιτήματα ουτοπικά αλλά και συντηρητικά, έξυπνες μορφές στρατολόγησης.
Οι πρωτεργάτες είχαν σπουδάσει στο Παρίσι, αλλά δεν έλλειπαν κι οι επαναστάτες εγχώριας παραγωγής, κυρίως από διασπάσεις της ΚΝΕ. Οι τελευταίοι θύμιζαν κάπως χοντροκομμένους επαρχιώτες, αλλά είχαν κι αυτοί τη χάρη τους.
Η επίσημη ΚΝΕ επέλεγε σταθερά βήματα, τη συνέχεια του κράτους, τη σταδιακή και ώριμη διαδικασία ανατροπής της Χούντας. Πρότεινε συνθήματα περισσότερο συντεχνιακά, φοιτητικά, υλικά. "Ψωμί-παιδεία-ελευθερία". 
Οι Αριστεριστές φώναζαν το "εδώ και τώρα", το "Λαέ-λαέ ή τώρα ή ποτέ", συνθήματα που ακούγονταν κάπως άκαιρα, έξω απ’ τα πλαίσια του συσχετισμού δυνάμεων. Τουλάχιστον έτσι έλεγαν οι ΚΝίτες...
Εγώ όλους αυτούς δεν τους έζησα από πρώτο χέρι. Αλλά τους έμαθα σταδιακά απ’ το 1979 και μετά. Τότε που πρωτόρθα στην Αθήνα και μπήκα στην ΚΝΕ. Μαθητής στο 1ο Γυμνάσιο Βύρωνα, το επονομαζόμενο και "κόκκινο σχολειό", πίσω απ’ το λόφο της Ανάληψης...
Μικρό παιδάκι ήμουνα, επαρχιωτόπουλο, ψιλοάσχετο, αλλά είχα φιλομάθεια. Με τραβούσε κάθε τι το αριστερό, όπως τη μύγα το σκατό!
Άκουγα βαρύγδουπα ονόματα όπως Μαρξ, Ένγκελς, Μπακούνιν, Κροπότκιν, Λένιν, Τρότσκι, Λούξεμπουργκ, Γκεβάρα, κι έμενα με το στόμα ανοιχτό. 
Αλλά αμέσως συνειδητοποίησα πως άβυσσος χώριζε εμάς τους "κλασικούς κομμουνιστές" με τον Αριστερισμό. Ορθολογικός μαρξισμός εναντίον ρομαντικής αναρχίας. 
Εμείς ονειρευόμασταν την επανάσταση με κόμμα και οργάνωση. Εκείνοι θεωρούσαν αδιανόητη την "επαναστατική οργάνωση". Τουλάχιστον αυτό είχα αντιληφθεί τότε...
Εμείς οι κομμουνιστές ήμασταν πιο σοβαροί κι απ’ τη σοβαρότητα. Η αλήθεια ήταν όλη δικιά μας. Κι η επανάσταση αποκλειστικά δική μας υπόθεση. Όλοι οι άλλοι ήταν ρεβιζιόνια του κερατά!
Από τότε πέρασαν τα χρόνια. Έκανα πολλές ιδεολογικο-πολιτικές στάσεις στη ζωή μου. ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ... αλλά... μέσα μου πάντα έτρεφα μια ανεξήγητη συμπάθεια στο αριστερό περιθώριο. Οι αριστερίστικες σέκτες, όση μούρλα κουβαλούσαν τόση γοητεία μου ασκούσαν.
Αλλά ας κάνουμε ένα διαλειμματάκι...

Τετάρτη 6 Ιανουαρίου 2016

Παντρολόγημα στα Εξάρχεια, μεσημέρι Θεοφανείων...

Αυτή τη γιορτή των Θεοφανίων ποτέ δεν τη χώνεψα! Πάντα μου την έδινε στα νεύρα. Δεν ξέρω γιατί...
Το πρωί που ξύπνησα δεν ήθελα να μιλήσω σε άνθρωπο. Έφτιαξα καφέ σκέτο, διάβασα λίγο Νίτσε, έβαλα στην πλάτη μου το χακί σακίδιο και το ’κοψα ποδαράτο για Εξάρχεια.
Στο δρόμο ήθελα να γίνω πολύ κακός. Να κάνω τους ανθρώπους να υποφέρουν. Πέρασα απ’ τη Μονή Πετράκη, άνοιξα τις κάνουλες με το αγίασμα και τις άφησα να τρέχουν μέχρι ν’ αδειάσει το ντεπόζιτο. 
Λίγο πιο κάτω, στη Μαρασλή, δίπλα στον Ευαγγελισμό, έβαλα τρικλοποδιά σε μια χοντρή γύφτισσα. 
Και στη Δεξαμενή, στην καφετέρια που πριν 100 χρόνια έπινε το ρόφημά του ο Παπαδιαμάντης, άρπαξα απ’ τα χέρια ενός παππού την εφημερίδα του και το ’βαλα στα πόδια...
Έκατσα να πιω καφέ στον πεζόδρομο της Τσαμαδού, στα Εξάρχεια, απέναντι απ’ το Στέκι Μεταναστών.
Στο διπλανό τραπέζι καθόταν μια τύπισσα με το σκύλο της. Σίγουρα, λίγοι άντρες θα μπορούσαν ν’ αντισταθούν στα βυζιά της...
Όσο για τόσο έχω το γνώθι σ’ αυτόν. Δεν είμαι απ’ τους άντρες που μόλις τους βλέπει μια γκόμενα μουσκεύει το καινούργιο της στριγκάκι!
Αλλά, με την πρώτη ματιά που ανταλλάξαμε, ο καθένας μας κατάλαβε για τον άλλον λάθος πράγματα.
Εκείνη με πέρασε για κούκλο και ματσώ! Κουλτουριάρη με υπέροχο κώλο! 
Της εξήγησα πως ο κώλος μου είναι σταφιδιασμένος, αλλά δείχνει τροφαντός επειδή οι κωλότσεπες είναι τίγκα απ’ τα φυλλάδια του καλοκαιρινού δημοψηφίσματος και ... ναι... φοράω το ίδιο παντελόνι απ’ τον Ιούλιο χωρίς να το πλύνω!
Εκείνη μου φάνηκε μια κλασσική γκόμενα κάποιας σέχτας του ΑΝΤΑΡΣΥΑ, από κείνες που βγάζουν δαχτυλίδια καπνού απ’ το μουνί τους.
Ήταν όμως μια απλή απελπισμένη κοπελίτσα που ήθελε επειγόντως να παντρευτεί. 
Η μάνα της την έβλεπε απλώς σαν ένα επιπλέον στόμα που έπρεπε να ταΐσει. Και τη συμβούλευε να βρει επειγόντως έναν πλούσιο άντρα, να του αφοσιωθεί και να παλέψει μια ζωή με νύχια και με δόντια μην τυχόν και τον χάσει!
Η πιτσιρίκα μπήκε κατευθείαν στο ψητό! 
Μου παρέθεσε όλα όσα θα απολαύσω έτσι και τη στεφανωθώ: "Θα σου κάνω κάθε πρωί τσιμπούκι, θα δείχνω πως το απολαμβάνω, το φαΐ θα ’ναι πάντα έτοιμο στην ώρα του, θα είμαι πάντα περιποιημένη, δεν θα με δεις ποτέ με μπικουτί, ο κώλος μου δεν θα μεγαλώσει μόλις κάνω παιδί, και τη μάνα μου θα τη δεις μόνο στο γάμο μας"...
Όταν ήρθε η ώρα να πληρώσει άλλαξε εκατό χρώματα. Προσφέρθηκα να την κεράσω. Διέκρινα στο πρόσωπό της μια διεστραμμένη χαρά που αντλούσε απ’ τη φτώχεια της...
Σκέφτηκα να της βάλω λίγο πιο δύσκολα: "Και πες πως παντρευόμαστε", της λέω, "και σου ρίχνω το πρώτο σκαμπίλι, πώς αντιδράς;". "Ένα σκαμπίλι δεν είναι τίποτα", μου απαντάει. 
"Και πες πως μπαίνεις σπίτι και με βρίσκεις καβάλα σε μια άλλη, τι κάνεις;". "Κλείνω την πόρτα και φεύγω! Κερδίζω χρόνο για να σκεφτώ την επόμενη κίνησή μου. Αλλά κυρίως δεν σε χάνω, δεν σε χαρίζω στην άλλη"...
Προσπάθησα να το παίξω λίγο τρελός. Τους τρελούς όλοι τους φοβούνται. 
Έκανα πως σηκώνομαι να φύγω κάπως αγανακτισμένος. 
Πριν φτάσω στην πλατεία άκουσα τη φωνή της να μου λέει... "δεν πρόκειται να σε ξεκόψω απ’ τους φίλου σου κι έχω σκοπό να παραμείνω εικοσάρα για τα επόμενα τριάντα χρόνια"...

Δευτέρα 4 Ιανουαρίου 2016

"Ημερολόγιο λιποταξίας" (74) - Ο Χατζή Μπεκτάς αγκαλιά με τον Άι Γιάννη το Ρώσσο!

Στη διαδρομή από Καισάρεια προς Άγκυρα δεν πρέπει να παραλείψω να επισκεφτώ δυο σημαντικά θρησκευτικά προσκυνήματα.
Στο ένα, λίγο πριν το Κίρσεχιρ (τον Μόκισσο της ρωμαϊκής περιόδου), είναι ο τάφος ("τουρμπές") του μεγάλου σεΐχη Χατζή Μπεκτάς που τον 14ο αιώνα ίδρυσε το ονομαστό τάγμα των μπεκτασήδων δερβίσηδων.
Αυτοί οι δερβίσηδες είχαν πνεύμα φιλελεύθερο, ανεκτικό και δύσκολα τους ξεχώριζες απ’ τους χριστιανούς ασκητές.
Όμως ο Κεμάλ έκλεισε τα μουσουλμάνικα μοναστήρια κι οι Μπεκτασήδες δερβίσηδες έψαξαν καταφύγιο στις Ινδίες, στην Αίγυπτο και στην Αλβανία...
Η δεύτερη υποχρεωτική επίσκεψη είναι στους αγιασμένους βράχους της Καππαδοκίας. Ο ταξιδιώτης μαγεύεται απ’ το τοπίο. Λαγκάδια, πλαγιές, πατώματα, φαράγγια και παντού βράχοι κάθε σχήματος και μεγέθους...
Τούτη η μαγεία έχει ηφαιστειακή προέλευση. Κάποτε ήταν ένας ενιαίος χώρος. Αλλά με τις βροχές και τους ανέμους το ηφαιστειογενές έδαφος διαβρώθηκε, καταγκρεμνήστηκε και κατατεμαχήθηκε με αποτέλεσμα αυτή τη φαντασμαγορία που αντικρίζουμε σήμερα.
Ο Χριστιανισμός στην Καππαδοκία διαδόθηκε πολύ γρήγορα. Αναχωρητές απ’ όλη τη Μικρασία άρχισαν να συρρέουν και να καταλαμβάνουν τις αρχαίες εγκαταλελειμμένες κατοικίες και τους άδειους τάφους. Σταδιακά τα μεταμόρφωσαν και έσκαψαν στο μαλακό πέτρωμα πολλές εκκλησιές και μοναστήρια.
Οι αγιογραφίες που σώζονται στους τοίχους είναι χαρακτηριστικά δείγματα λαϊκής τέχνης. Ξεχειλίζουν απ’ το συναίσθημα της ευσέβειας αλλά υστερούν σε τεχνοτροπία.
Στο βάθος μιας λαγκαδιάς, στις πλαγιές των λόφων, σκαρφαλωμένο πάνω σε κατάξερους βράχους είν’ το Προκόπι. Εδώ βρισκόταν ο περίφημος ναός του Ιωάννη του Ρώσσου, που καταστράφηκε μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών.
Οι Προκοπιανοί μετέφεραν στην Ελλάδα το σκήνωμα του Αγίου και το εγκατέστησαν στο Αχμέτ Αγά της Εύβοιας, που το μετονόμασαν σε "Προκόπι"...

Παρασκευή 1 Ιανουαρίου 2016

Στο κορίτσι του καφέ "Μπίλια" (Πρωτοχρονιά Κωλέτη και Μεσολογγίου γωνία)


Στενάκι εξαρχειώτικο
σταυροδρόμι
(για μένα είν’ αδιέξοδο).
Ξεχασμένα οπωροφόρα
πράσινη αδιαφορία
μωβ εσάρπα
ενέδωσα...
Νυχοπατώντας περνάω
(μην ξυπνήσουν οι φόβοι)
αποχή ονείρων
δάκρυα εσωτερικής αλέσεως
ψυχής φρεσκοστυμμένης
ερινύες εκτρέφω...
Ήρθε η ώρα τ’ απολογισμού:
νευρώσεις ποντοπόρες
αγάπης ελλείμματα
χρέη πλεονάζουν
αγκαλιές απατηλές κάμποσες
έρωτες όχι παράφοροι
θλίψεις κυμαινόμενες...
Σκουντάω το χρόνο στο φέις
επετείους του τίποτα γιορτάζω
απελπιστικά διαθέσιμος
περιφερόμενο παράπονο...
Στο γιακά μου κοκκινάδι
παραπέμπει σ’ εξάρσεις ερωτικές
αγάπες επικουρικές
(ή, μήπως, επικούρειες;).
Φέτος δεν έχει υποσχέσεις
ούτε απατηλά όνειρα
μόνο τύψεις κι ανάσες σφιχτές
(ο έρωτας ψάχνει τα "ρο" του).
Τον Οδυσσέα καμιά δεν τον περιμένει
είναι πλέον γέρος κι άσχημος
κι οι μνηστήρες όλο νιάτα και γραμμώσεις.
Κάθομαι στο άβολο τραπεζάκι
γραφικός...
κεντώντας αγγέλους στραβοβελονιά.