Παίρνω το δρόμο από την Τραπεζούντα προς Ερζερούμ, στα βάθη της Μικρασίας.
Βρίσκομαι πάνω στην οδική αρτηρία που κατασκεύασε το τούρκικο κράτος για ν’ αναβιώσει τη συγκοινωνία της Περσίας με τη Μαύρη Θάλασσα.
Περνάμε απ’ την Αργυρούπολη. Την πολιτεία που μέχρι τον 19ο αιώνα έζησε ευτυχισμένες μέρες.
Στ’ αναρίθμητα χάνια της κατέλυαν τα καραβάνια των καμήλων.
Κι απ’ τα πλούσια ορυχεία της έβγαιναν μεγάλες ποσότητες αργύρου, μολύβδου, χαλκού και χρυσού που εξάγονταν στο εξωτερικό και γέμιζαν με συνάλλαγμα τα θησαυροφυλάκια του Σουλτάνου αλλά και τις τσέπες των κατοίκων της.
Αφήνοντας πίσω την Αργυρούπολη περνάμε απ’ το βουνό Καβούκ Νταγ, που στην αρχαιότητα ονομαζόταν Θήχης. Σύμφωνα με την παράδοση, απ’ την κορφή του οι Μύριοι είδαν τον Πόντο και φώναξαν "θάλαττα-θάλαττα"!
Μπαίνουμε στο ορεινό Ερζερούμ, μια πόλη με μάλλον κούρδικο πληθυσμό.
Είναι κι εδώ εμφανής η προσπάθεια εξευρωπαϊσμού. Δεν βλέπεις πουθενά τις παλιές καμήλες ή τις βοϊδάμαξες με τους δυο τροχούς. Κι οι εμπόροι στέκονται νωθροί μπροστά στην πραμάτεια τους. Καμιά σχέση με τους παλιούς ανατολίτες που καλούσαν τους πελάτες όλο γλυκόλογα και τσακίσματα της μέσης. Παρόλ’ αυτά παραμένει μια ασάλευτη τουρκόπολη!
Την πόλη την ίδρυσε ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Θεοδόσιος Β’ το 415 ως προμαχώνα εναντίον των Περσών και των Αράβων. Έπεσε πολλές φορές στα χέρια των εχθρών ώσπου το 949 ο Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος την ξανάκανε ρωμαϊκή και παρέμεινε έτσι για 100 περίπου χρόνια, που έπεσε οριστικά στα χέρια των Τούρκων.
Στο ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877-8 έγιναν σκληρές μάχες στην περιοχή. Αρχικά οι Ρώσοι κατέλαβαν το κρίσιμο φρούριο Αζιζιέ, αλλά οι ντόπιοι αντεπιτέθηκαν με ό,τι μέσο είχαν και τους έδιωξαν.
Στη μάχη πρωτοστάτησε μια νεαρή κοπελίτσα, η Χατούν, που έγινε σύμβολο του τούρκικου ηρωισμού και της πρόσφεραν τιμές μέχρι που πέθανε στα βαθιά της γεράματα. Μέχρι και μνημεία έστησαν για να τιμήσουν τη "Νενέ (= γιαγιά) Χατούν"!
Στην ίδια περιοχή συνέβησαν πολλά τραγικά γεγονότα κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ανάλογα με την εξέλιξη του πολέμου, πότε οι Αρμένηδες έσφαζαν τους Τούρκους και πότε οι Τούρκοι τους Αρμένηδες. Φυσικά, στο τέλος την πλήρωσαν οι ηττημένοι. Κι αυτοί ήταν οι Αρμένιοι.
Αν τα πράγματα είχαν εξελιχθεί διαφορετικά ίσως σήμερα να μιλάγαμε για την "γενοκτονία των Τούρκων"!
Το Ερζερούμ αποτελεί και σήμερα μια ουσιαστικά "στρατιωτική ζώνη". Και δεν είναι μόνο τα τούρκικα αεροδρόμια, φυλάκια, στρατόπεδα, πολυβολεία. Πολύ έντονη είναι κι η αμερικάνικη στρατιωτική παρουσία, και όχι μόνο στην αεροπορική τους βάση...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου