Τι πρέπει να ξέρουμε για την Κατοχή (Θ’ - Αποδείχθηκαν λαμόγια και οι "κυρίες του Φιλοπτώχου")

43) Στα κατοχικά συσσίτια γινόταν το έλα να δεις! Είτε τα οργάνωνε η Αρχιεπισκοπή είτε το Υπουργείο Επισιτισμού, κυριαρχούσε η ανομία και το πλιάτσικο. Ακόμα και οι περιβόητες "κυρίες του Φιλοπτώχου" αποδείχθηκαν στην πράξη μεγάλες σουφρα-ζέτες! Η απόλυτη διαφθορά της "υψηλής κοινωνίας" ενεργοποίησε το μικρό ακόμα ΕΑΜ που άρχισε να οργανώνει τα δικά του συσσίτια που, "ως εκ θαύματος", λειτούργησαν κατά κανόνα υποδειγματικά. Έτσι άρχιζε να χτίζεται κι η "ηθική υπεροχή" της Αριστεράς στην Ελλάδα...

44) Το ΕΑΜ μέσα απ’ την επισιτιστική βοήθεια στις φτωχογειτονιές γνώρισε ραγδαία άνοδο, έγινε πολυσυλλεκτικό και σιγά αλλά σταθερά καλλιέργησε στην κοινωνία μια ζωντανή αντιστασιακή συνείδηση. Έριξε τα σωστά πολιτικά συνθήματα και έχτισε την ισχυρή αλυσίδα αγώνας για επιβίωση-πολιτικοποίηση-ένοπλη σύγκρουση.

45) Η γιγάντωση του ΕΑΜ συνδυάστηκε και με την πλήρη απαξίωση του παλαιού πολιτικού κόσμου.  Βασιλιάς και παραδοσιακά κόμματα δεν έφτανε που προπολεμικά έστρωσαν το δρόμο στη δικτατορία Μεταξά, τώρα άφησαν αβοήθητο τον ελληνικό λαό και διασκέδαζαν στην Αλεξάνδρεια και στο Κάιρο. Κι αυτό δεν το συγχωρούσε η λαϊκή συνείδηση. Ταυτόχρονα, η προπαγάνδα του ΕΑΜ ταύτιζε συνεχώς και επίμονα τον "αστικό κόσμο" με τον πολιτικό και οικονομικό δωσιλογισμό. Απόλυτα απαξιωμένη ήταν και η ηγεσία του Στρατού που με τόση προθυμία υπέγραψε τη συνθηκολόγηση. Το κενό που άφηνε η κατάρρευση του προπολεμικού πολιτικού και στρατιωτικού κόσμου έρχονται να καλύψουν οι αντιστασιακές οργανώσεις που μετέτρεψαν τη συλλογική αρνητική εμπειρία της συνθηκολόγησης σε θετική.

46) Τους πρώτους κατοχικούς μήνες συγκροτήθηκαν, κυρίως από ενθουσιώδεις νέους, πολλές ολιγάριθμες ομάδες-παρέες που ανέπτυξαν κάποια ευκαιριακή, αυτοσχέδια και υποτυπώδη αντιστασιακή δράση. Οι φοιτητές του Πολυτεχνείου, τα Γυμνάσια και οι Πρόσκοποι Παγκρατίου και κάποιοι αθλητικοί και πολιτιστικοί σύλλογοι καλλιέργησαν στη νεολαία το αντιστασιακό πνεύμα. Όμως το περιβάλλον ήταν δύσκολο και σκληρό και τέτοιες μεμονωμένες προσπάθειες ήταν καταδικασμένες σε αποτυχία. Οι συνθήκες απαιτούσαν πιο οργανωμένα σχήματα και πρακτικές. Το ΕΑΜ εκμεταλλεύτηκε την μεγάλη εμπειρία των κομμουνιστών στην παρανομία, αλλά και όλους τους μαζικούς χώρους, για να επεκτείνει την επιρροή του και να στρατολογήσει νέα μέλη και στελέχη...