Ένας Έλληνας στα μοναστήρια της Ρωσίας (Δ' - Έπαθα ιδρυματισμό!)

 

Για να μην τα πολυλογώ ήταν λάθος μου που δεσμεύτηκα να παραμείνω μια βδομάδα στη Μονή των Σπηλαίων. Φανταζόμουν ένα απέραντο τεμπελχαναριό και ασύστολη αμπελοφιλοσοφία. Αλλά με βρήκαν τα τρία κακά της μοίρας μου:

Α) Υποχρεωτικό ξύπνημα πριν την ανατολή του ηλίου. Κι όταν λέμε "υποχρεωτικό" το εννοούμε. Όχι όπως στο Άγιο Όρος που σε ξυπνάνε αλλά εσύ μπορείς να κάνεις και την πάπια. Εδώ δεν σηκώνουν κάτι τέτοια. Αλήθεια, ποιον εξυπηρετούν αυτά τα αχάραγα ξυπνήματα. Τον Θεό; Μη γελάσω! Τους μοναχούς; Όχι φυσικά! Απλά μαζοχιζόμαστε...

Β) Οι επισκέπτες της Μονής συμμετέχουν στα "διακονήματα". Δηλαδή στις εργασίες της. Αυτό αν το ήξερα δεν θα περνούσα καν την πύλη εισόδου. Μιλάμε για σκληρές καταστάσεις. Καθαρισμός αποχετεύσεων, κόψιμο ξύλων, ευπρεπισμός στάβλων! Απίστευτα πράγματα...

Γ) Υποχρεωτική συμμετοχή στις Ιερές Ακολουθίες. Που σημαίνει γεμάτα τετράωρα να τρως στη μάπα ψαλμουδιές, θυμιατίσματα και λιβανίσματα. Απορώ πώς δεν έκοψα φλέβες...

Προσωπικά περίμενα να βρω ανθρώπους να κάνουμε "πνευματικές" συζητήσεις. Όπως σε όλα τα ελληνικά μοναστήρια. Αμ δε. Μούγκα στη στρούγκα οι Ρώσοι. Μου έδωσαν μόνο ένα βιβλιαράκι με ψαλμούς στα ρωσικά κι άντε να καταλάβεις τι λένε εκεί μέσα.

Ευτυχώς είχα μαζί μου ένα βιβλιαράκι με ποιήματα του Καβάφη. Και το διάβασα τουλάχιστον δέκα φορές. Μερικά ποιήματά του, που ορισμένοι θεωρούν πως εγκωμιάζουν την Εκκλησία, εγώ τα βρήκα πολύ ειρωνικά. Π.χ. διαβάζω:

Την Εκκλησία αγαπώ - τα εξαπτέρυγά της

τ' ασήμια των σκευών, τα κηροπήγιά της

Εκεί σαν μπω, μες στην εκκλησία των Γραικών

ο νους μου πιαίνει σε τιμές μεγάλες της φυλής μας

στον ένδοξό μας βυζαντινισμό.

Μα πόσο πιο λεπτή ειρωνεία να κάνει ο ποιητής; Παρουσιάζει την Εκκλησία μόνο ως έναν φανφαρόνικο θεσμό, μόνο με εξωτερικά και ιστορικά μπιχλιμπίδια, χωρίς τίποτα το εσωτερικό και πνευματικό. Ε, κάπως έτσι ένιωσα κι εγώ στη Μονή των Σπηλαίων.

Σχεδόν κάθε ώρα παρακαλούσα να διακτινιστώ ως την Αθήνα. Έστω ως τη Μόσχα. Ζούσα ένα μαρτύριο. Βέβαια, έφτασε η ευλογημένη στιγμή της αναχώρησης. Ο οικονόμος της Μονής μου έδωσε μια τσάντα με τρόφιμα και λίγα ρούβλια. Υποτίθεται ως αντάλλαγμα των υπηρεσιών που πρόσφερα.

Επιστρέφω με το τρένο στη Μόσχα. Αλλά συμβαίνει το απίστευτο: αρχίζω να νοσταλγώ τη ζωή μου στο μοναστήρι! Για φαντάσου; Έζησα εκεί μόνο μια βδομάδα κι έπαθα ένα είδος ιδρυματισμού. Αν έμενα οχτώ μήνες τι θα πάθαινα;

Στο βαγόνι μας μια νεαροπαρέα με κόβει για ξένο, μάλλον λόγω ύψους, και προσπαθεί να με υιοθετήσει. Σε τέτοιες περιπτώσεις κάποτε πέταγα τη σκούφια μου. Αλλά τώρα; Έρχονται στο μυαλό μου πάλι οι στίχοι του Καβάφη. Που αποστρέφεται την πολλή συνάφεια του κόσμου, τις σχέσεις  και την ανοησία των συναναστροφών!

Τελικά κρύβει πολλούς κινδύνους ο δρόμος για την Ιθάκη...