Τρίτη 16 Σεπτεμβρίου 2014

"Ημερολόγιο λιποταξίας" (9) - Παρέα με τους Αναστενάρηδες...

Το μακρύ ταξίδι στην Ανατολή μόλις άρχισε. Άγιο Όρος, Στάγειρα, Λαγκαδάς...
Πλησιάζει η γιορτή τ’ Άι-Κωνσταντίνου, και δεν γίνεται να χάσω την αναστενάρικη ιεροτελεστία.
Η πυροβασία είναι ένα έθιμο πανάρχαιο, μια θρησκευτική τελετουργία που χάνεται στα βάθη της προϊστορίας.
Η πυρολατρία πέρασε στη Βυζαντινή αυτοκρατορία απ’ την Περσία.
Οι πρώτοι Αναστενάρηδες ήταν ακρίτες, φύλακες των ρωμαϊκών συνόρων, ανατολίτες που ασπάζονταν διάφορες αιρέσεις, κυρίως μανιχαϊστικές και ζωροαστρικές, ως πράξη αντίδρασης στο καταπιεστικό και διεφθαρμένο Κέντρο που διοικούσε στη Βασιλεύουσα...
Το επίσημο κράτος καταδίωξε αγρίως όλες τις αιρετικές κοινότητες. Και κυρίως τους Βογόμιλους-Μεσσαλιανούς. Τους ξερίζωσε απ’ τ’ ανατολικά σύνορα και τους μετέφερε στα Βαλκάνια. 
Οι περισσότεροι απ’ αυτούς ασπάστηκαν απ’ τον 13ο αιώνα το Ισλάμ. Βογόμιλοι-ανατολίτες ήταν κυρίως οι πρόγονοι των σημερινών μουσουλμάνων της Θράκης, της Βουλγαρίας, της Βοσνίας, του Κόσοβου...
Στη Μακεδονία του Αιγαίου έφεραν την πυρολατρία οι πρόσφυγες απ’ τη Βουλγαρία και την Ανατολική Ρωμυλία. 
Ο μόνος τρόπος να επιβιώσουν στο ανελέητο νεο-ελληνικό κράτος ήταν να προσποιηθούν τους Χριστιανούς. Έτσι, προσπάθησαν να καλύψουν την αρχέγονη θρησκευτική τους λατρεία υιοθετώντας διάφορα χριστιανικά σύμβολα και εικονίσματα...
Τους παρατηρώ καθώς προετοιμάζονται για την τελετή τους.
Δεν μιλούν.
Οι περισσότεροι καπνίζουν συλλογισμένοι, κοιτώντας το έδαφος ή τον καπνό που βγαίνει απ’ το στόμα τους.
Νταούλια, λύρες και γκάιντες αρχίζουν να βροντούν.
Οι πρώτοι Αναστενάρηδες κάνουν την εμφάνισή τους κρατώντας εικονίσματα του Αγίου Κωνσταντίνου, αλλά και του Αγίου Αντωνίου, προστάτη των ψυχασθενών...
Το βλέμμα τους είναι νεκρό, δεν κοιτάζει ο ένας τον άλλον, τα αναμμένα κάρβουνα δημιουργούν μια αποπνικτική ατμόσφαιρα.
Μαθαίνω πως οι Αναστενάρηδες προετοιμάζονται 40 μέρες για τη συγκεκριμένη γιορτή. Νηστεύουν κι απέχουν ακόμα κι απ’ τα συζυγικά τους καθήκοντα.
Αλλά δεν μπορώ με την καμία να φανταστώ αυτούς τους μοναχικούς αλαφροΐσκιωτους ανθρώπους να κάνουν έρωτα...
Κατά τ’ άλλα, η επίσημη Εκκλησία καταδικάζει το έθιμό τους ως διονυσιακό-οργιαστικό!

4 σχόλια:

  1. Εε...εμ...γειάσου καλό μου...και..ξέρεις..κάτι που με εκπλήσει αφάνταστα σε'σένα, είναι το ότι κάθε φορά έχεις κι από έ να φανταστικό θέμα να αναπτύξεις στα ποστάκια,σου απορώ πραγματικά..π ως ή που τα βρίσκει ό-λα α υτά τα ποικίλα θέματα, α υτό το μυαλουδάκι...και π ως τα 'αναπτύσει' κάθε φορά ε δώ μέσα..με α υτόν το απίστευτα..απλά,εκλαϊκευμένο αλλά και ταυτόχρονα επιστημονικό τρόπο..ε,εμ..όσο για τους..λεγόμενους αναστενάρηδες (που δ εν ξέρω για τί τους αποκαλούν έτσι)...θα μας πείς ε σύ..ε,εμ..ναί πάντα μου'κανε τεράστια εντύπωση π ως άντεχαν τη τεράαστια θερμοκρασία που αναπτύσουν τα καμμένα κάρβουνα τα πόδια τους..π ως δεν έκαναν εγκάυματα (3ου βαθμού?) με φουσκάλες που α υτά είναι τα χειρότερα εγκάυματα υποθέτω)...πραγματικά πο-λύ ανεξήγητο και περίεργο..ένα πανάρχαιο έθιμο που κρατά ακόμη και μέχρι, τις μέρες μας...ωραίο πάντως το ποστάκι..όπως πάντα..δε λέω..φιλάκια...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Από τώρα άρχισες να εκπλήσσεσαι Αφρούλα?
    Να 'ξερες πόσο δρόμο έχουμε μέχρι τη μακρινή Σρι Λάνκα (Κεϋλάνη)...

    Υπάρχουν πολλές εκδοχές για το όνομα "Αναστενάρης". Κάποιοι το αποδίδουν στις κραυγές που βγάζουν ορισμένοι και μοιάζουν με αναστεναγμούς.
    Άλλοι υποστηρίζουν πως το σωστό όνομα είναι "ασθενάρηδες", δηλαδή ασθενείς-άρρωστοι! Ίσως να πάσχουν κι από κάποια μορφή ψυχασθένειας...

    Υπάρχουν πολλές επιστημονικές εξηγήσεις του φαινομένου.
    Όπως, π.χ., ότι ο ιδρώτας δημιουργεί ένα προστατευτικό τείχος στα πέλματα, γι' αυτό και περνούν τρέχοντας μες απ' τα κάρβουνα, για να προλάβουν να βγουν πριν εξατμιστεί ο ιδρώτας!
    Πώς κάνουμε εμείς που φτύνουμε το δάχτυλό μας και το βάζουμε γρήγορα πάνω στο μάτι της κουζίνας ή το σίδερο για να δούμε αν καίει?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. καλησπέρα φίλτατε

    θα ήθελα να το έβλεπα

    να αισθανόμουν πράγματα και πνεύματα..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Έχεις μια εμμονούλα με τα "πνευματικά" Άκρατ μου...

    ΑπάντησηΔιαγραφή