Πολλά κυριακάτικα πρωινά στην Αθήνα τα περνάω στο λόφο του Αρείου Πάγου.
Αλλά βλέπω πως έχει κι η Σμύρνη το δικό της "Άρειο Πάγο"! Λέγεται σκέτο "Πάγος" και στα τούρκικα "Καντιφέκαλε".
Είναι η ακρόπολη της αρχαίας πόλης και στους πρόποδές της βρίσκεται η μουσουλμανική συνοικία που δεν κάηκε το 1922...
Από δω ψηλά αγναντεύω το Φραγκομαχαλά. Εδώ έμεναν οι Ευρωπαίοι έμποροι, διπλωμάτες και ιερείς.
Η "οδός των Φράγκων" ή "ευρωπαϊκή οδός" ήταν ο εμπορικότερος δρόμος της Σμύρνης.
Από δω ξεκινούσε κι ο δρόμος που κατέληγε στη "γέφυρα των καραβανιών" στον ποταμό Μέλη, απ’ όπου έρχονταν με καμήλες τα εμπορεύματα απ’ τη μικρασιατική ενδοχώρα...
Μεγάλη δύναμη στη Σμύρνη είχαν κι οι λεγόμενοι "Λεβαντίνοι". Μια κατάσταση υβριδική, μια φυλή μεικτή. Αυτοί διακρίνονταν σε τρεις κατηγορίες. Στη μία ανήκαν οι καθαροί απόγονοι των παλιών Ευρωπαίων που παντρεύονταν μεταξύ τους σπάζοντας τα στενά εθνικά πλαίσια. Στη δεύτερη ανήκαν οι απόγονοι Ευρωπαίων που παντρεύτηκαν Οθωμανούς, Αρμένηδες ή Έλληνες, κι η τρίτη αποτελούνταν από ανατολίτες χριστιανούς, Έλληνες κι Αρμένιους, που είχαν αναπτύξει στενές επαγγελματικές σχέσεις με τις ευρωπαϊκές παροικίες και τελούσαν υπό την προστασία των ευρωπαϊκών διπλωματικών αποστολών...
Την εποχή που ξέσπαγε η λεγόμενη "ελληνική" επανάσταση, αρχές 19ου αιώνα, τη χριστιανική παροικία της Σμύρνης συντάρασσαν άλλου είδους διενέξεις.
Τα πολλά πάρε-δώσε με τους Ευρωπαίους είχαν φέρει ορμητικά στο προσκήνιο τις ιδέες του Διαφωτισμού.
Οι επαγγελματίες, οι έμποροι κι οι επιχειρηματίες έσπευσαν να τις υιοθετήσουν. Αντίθετα, η τοπική Εκκλησία, οι συντεχνίες και τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα αντέδρασαν, μερικές φορές και βίαια στις "εισαγόμενες καινοτομίες".
Η σύγκρουση επεκτάθηκε και στον τομέα της εκπαίδευσης.
Η "Ευαγγελική Σχολή" ελεγχόταν απ’ την Εκκλησία και διαπνέονταν απ’ το συντηρητικό πνεύμα.
Αντίθετα, το "Φιλολογικό Γυμνάσιο", που λειτουργούσε υπό την υψηλή εποπτεία του Κοραή, έγινε το προπύργιο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού.
Αντιλαμβάνεστε τι διχασμός προκλήθηκε...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου