Persona non grata (του Γιάννη Νικολουδάκη)

Persona non grata είναι ο όρος που χρησιμοποιούμε σήμερα, προκειμένου να ονοματίσουμε ένα πρόσωπο ανεπιθύμητο στη μνήμη των απλών ανθρώπων, ένα πρόσωπο που θα θέλαμε να μην υπήρχε, ένα πρόσωπο-ταμπού, οι πράξεις του οποίου -τις περισσότερες φορές- επηρέασαν την ανθρωπότητα αρνητικά, ως σύνολο. Φυσικά είναι απόλυτα δικαιολογημένο γιατί ένας μαζικός δολοφόνος δεν είναι επιθυμητός από έναν σώας τας φρένας άνθρωπο. 

Είναι όμως η εκ θεμελίων δαιμονοποίηση ο σωστός τρόπος αντιμετώπισης ενός τέτοιου φαινομένου; Προλαμβάνει να δημιουργηθούν στο μέλλον οι κατάλληλες συγκυρίες ώστε να αναδυθεί ένα παρόμοιο πρόσωπο, το οποίο θα ξεγελάσει τους πάντες εμφανιζόμενο ως «αγαθό», ως «σωτήρας», ενώ στην πραγματικότητα θα είναι ένας ψυχοπαθής καταστροφέας ψυχών και σωμάτων, όπως ο «Αντίχριστος» της Αποκάλυψης; Μπορεί, ο φιλόσοφος να μείνει στην επιφάνεια των πραγμάτων και να μη «σκάψει» βαθιά, φτάνοντας στην ουσία με το «φτυάρι» του πνεύματος;

Persona non grata, ο Αδόλφος Χίτλερ -δικαιολογημένα- έχουν γραφτεί μελέτες και μελέτες, οι οποίες συγκλίνουν στο ότι υπό άλλες συνθήκες θα ήταν ο πλέον αλλόκοτος ηγέτης σ’ ένα πολιτισμένο έθνος. Πόσο επικίνδυνο ωστόσο είναι να επαναληφθεί μια παρόμοια κατάσταση, όταν θεωρείς τον «αντίπαλο», συλλήβδην,  «τέρας»; Η επόμενη ερώτηση που εύλογα αναδύεται: εάν δεν είχε ανθρώπινες πλευρές θα ήταν δυνατό να σαγηνεύσει εκατομμύρια Γερμανούς; Μήπως η ύπαρξη τέτοιων πλευρών σε εκείνον που έχει καταγραφεί στο συλλογικό ασυνείδητο ως «η ενσάρκωση του κακού» είναι ιδιαιτέρως ενοχλητική για μας;

Διαβάζω ένα βιβλίο αυτό το διάστημα, ο τίτλος του οποίου είναι: «ο νεαρός Χίτλερ» του συγγραφέα Paul Ham.  Εκείνο που μου  προκαλεί εντύπωση είναι που λέει ότι στην περίοδο της Βιέννης δεν ήταν καθόλου αντισημίτης, όχι τουλάχιστον όπως φρόντισε να παρουσιαστεί ο ίδιος αργότερα κι επιμελώς καλλιέργησε η ναζιστική προπαγάνδα! Φυσικά κατά το βιβλίο είχε λασκαρισμένη βίδα, εξαρχής, αυτό δε σηκώνει συζήτηση! Παρανοϊκός ήταν, διαταραγμένος; Πάντως "φυσιολογικό" δεν τον λες...

Ωστόσο, το background στο οποίο καλλιεργήθηκε ο χαρακτήρας του είναι εξίσου ενδιαφέρον· οι  ρατσιστικές θεωρίες που έθεσε σε εφαρμογή ήταν ευρέως διαδεδομένες και πριν απ' αυτόν!! Όμως το μάτι μου έπεσε και σε κάτι διαφορετικό:

"Το διαταραγμένο ορφανό προσκολλήθηκε στη Γερμανία ως σωτήρα του, ως τη μοναδική του ελπίδα. Δεν θα ήταν υπερβολικό να ισχυριστούμε ότι πρόβαλε τη νοσταλγία του για τη χαμένη του μητέρα στην Ντόιτσλαντ, την τευτονική μητέρα πατρίδα"....

 Η σχέση με τη μητέρα του!

Ειδικά εκεί που περιγράφεται ο χαμός της  κι ο τρόπος που τον βίωσε... μου έφερε στο μυαλό μια σκηνή από ένα επεισόδιο της Gotham όπου ο Victor Fries μέσα στην απόγνωσή του να σώσει τη γυναίκα του και την επερχόμενη αποτυχία, "αυτοκτονεί" και μεταμορφώνεται σε Dr Freeze! (σχετικά links: https://www.youtube.com/watch?v=4ymOLYbMdr8&feature=share , https://www.youtube.com/watch?v=elU23pA9afA&feature=share, https://www.youtube.com/watch?v=sUqON1aGnzk&feature=share )

Το προαναφερθέν είναι ένα παραμύθι, ωστόσο εάν βγάλουμε τα "απαραίτητα" ψιμύθια, ποιος μας λέει ότι δεν "αυτοκτόνησε" κομμάτι («ανθρώπινο» κομμάτι, πίστη στο αγαθό) του Χίτλερ εκείνη τη μέρα ή πως εκείνος δεν το προκάλεσε ο ίδιος στον εαυτό του από ενοχές; (Αυτός επέμενε από ένα σημείο και μετά στη συνέχιση της θεραπείας με ιωδοφόρμιο -ταυτόχρονα βασανιζόταν, βλέποντας τη μητέρα του να πονάει- , πιστεύοντας πως θα την επισπεύσει...).

Όσο για τον Εβραίο γιατρό που την κούραρε το διάστημα αυτό; Το 1940 ήταν ο μόνος που γλύτωσε από τους διωγμούς αφού του επιτράπηκε από τον ίδιο τον Χίτλερ να διαφύγει αυτός κι η οικογένειά του στην Αμερική, σώζοντας έτσι το τομάρι του...