Πόσο σοφοί ήταν οι λεγόμενοι "αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι"; (Α’ - Θαλής)

Το εκπαιδευτικό μας σύστημα αναπαράγει ανθρώπους απροβλημάτιστους, με ελάχιστη έως ανύπαρκτη κριτική ικανότητα, που ξέρουν μόνο να αυτοθαυμάζονται για τους "ένδοξους" προγόνους τους!

Η φράση "εμείς σας δώσαμε τα φώτα του πολιτισμού" βρίσκεται στο στόμα κάθε νεο-έλληνα, προκαλώντας τη θυμηδία ή και την οργή των ξένων.

Ας δούμε όμως κατά πόσο οι "αρχαίοι μας πρόγονοι" αξίζουν τόσων επαίνων.

Κι ας ξεκινήσουμε απ’ τον Θαλή τον Μιλήσιο, που έζησε γύρω στο 600 π.Χ, και θεωρείται ως ο πρώτος "Έλληνας φιλόσοφος".

Η βασικότερη θέση του Θαλή ήταν πως το νερό είναι η αρχή και η μήτρα όλων των πραγμάτων.

Πόσο πρωτότυπη ήταν άραγε η άποψη αυτή στην εποχή του; Θα έλεγα πως καθόλου!

Όλοι οι άνθρωποι γνώριζαν πόσο σημαντικό ήταν το νερό για την επιβίωσή τους, γι’ αυτό άλλωστε έφτιαχναν τους οικισμούς τους κοντά σε λίμνες, ποτάμια ή στα παράλια των θαλασσών.

Γνώριζαν επίσης εμπειρικά πόσο σημαντική ήταν η βροχή για τη γεωργία και κτηνοτροφία, αλλά και το ρόλο του υγρού σπέρματος στην αναπαραγωγή των ζώων.

Επίσης γνώριζαν πως το νερό παίρνει το σχήμα του δοχείου του και πως ανάλογα με τη θερμοκρασία στερεοποιείται ή εξατμίζεται.

Άρα δεν ήταν και τόσο πρωτοποριακή η άποψη του Θαλή πως το νερό είναι η θεμελιώδης αρχική ουσία, και πως μέσω αυτού εξασφαλίζεται η ζωή, η κίνηση και η αλλαγή των όντων.

Σχεδόν όλοι οι ειδικοί θεωρούν πως οι Ίωνες φιλόσοφοι έθεσαν τα θεμέλια της επιστήμης υπερβαίνοντας τους μύθους και τις θεοκρατικές αντιλήψεις.

Θεωρώ λάθος την άποψή τους!

Οι Ίωνες φιλόσοφοι ήταν ουσιαστικά "πανθεϊστές"!

Πίστευαν πως όλα τα όντα έχουν ψυχή, ακόμα και οι πέτρες, τα δέντρα κ.λπ.

Ο Θαλής θεωρούσε ως απόδειξη της ύπαρξης ψυχής, π.χ. στο κεχριμπάρι (ήλεκτρον), το γεγονός ότι διέθετε ελκτική δύναμη!

Κι όταν έλεγαν "ψυχή" εννοούσαν κάποια ένθεη υπόσταση.

Έβλεπαν το σύμπαν όχι σαν κάτι αποκλειστικά υλικό, όπως η σύγχρονη επιστήμη, αλλά σαν ένα έμψυχο σύνολο γεμάτο θεούς.

Σίγουρα, έκαναν ένα σημαντικό βήμα προς την απομυθοποίηση της φύσης. Αλλά δεν το ολοκλήρωσαν. Δεν έφτασαν μέχρι τον υλισμό ή τον αθεϊσμό.

Η καταγωγή των πάντων από ένα φυσικό στοιχείο, π.χ. το νερό, εξασφάλιζε την ενότητα των όντων! Όμως, αυτή η ενότητα ("Όλα Εν") είχε γι’ αυτούς θεολογικές κι όχι επιστημονικές ρίζες.