Η Μονή των Σπηλαίων του Πσκωφ βρίσκεται κοντά στα σύνορα με την Εσθονία. Εξωτερικά μοιάζει με κάστρο. Εσωτερικά, τα πολύχρωμα κτίρια δημιουργούν ένα παραμυθένιο σκηνικό. Όλα μοιάζουν οικεία, σα να σε καλωσορίζουν. Οι τριανταφυλλιές και οι ανθόκηποι μου θυμίζουν τα μοναστήρια ζεν της Ιαπωνίας.
Επικρατεί απόλυτη τάξη. Καμία σχέση με τα ελληνικά μοναστήρια. Αρκετοί νεαροί μοναχοί σπεύδουν να με υποδεχτούν, με τους κότσους τους, κάποιοι με πιο απείθαρχα μαλλιά, αλλά κι ένας γιγαντόσωμος ηλικιωμένος, που όμως αποπνέει σοφία και αγαθότητα. Όλοι με θεωρούν ευπρόσδεκτο και σχεδόν με παρακαλούν να μείνω κοντά τους "τουλάχιστον μία βδομάδα"...
Βρίσκω κάποιους συνομηλίκους μου, πενήντα πλας. Αυτοί έζησαν τη σοβιετική περίοδο. Εμείς στην Ελλάδα τις δεκαετίες '70 και '80 εκδηλώναμε την επαναστατικότητά μας μέσα από την Αριστερά, τα τραγούδια του Μίκη και τα Αντάρτικα του Τζαβέλα κρασοπίνοντας στα καπηλειά.
Οι νέοι στη Σοβιετική Ένωση έβγαζαν την αντισυστημικότητά τους μέσα από τη θρησκεία αλλά και διάφορα παραθρησκευτικά φαινόμενα. Τα πνευματιστικά τραπεζάκια, όπου γινόταν επίκληση και πρόσκληση πνευμάτων έδινε και έπαιρνε την εποχή εκείνη. Ήταν πολύ της μόδας στον φοιτητόκοσμο.
Επί κομμουνισμού στη Ρωσία ήταν συχνό το φαινόμενο οι γιαγιάδες να βαφτίζουν τα εγγόνια τους κρυφά από τους άθεους γονείς τους. Έτσι, όταν μετά το 1991 οι Ρώσοι αποφάσιζαν να βαπτιστούν, δεν ήξεραν αν είχαν ήδη βαπτιστεί. Οπότε πάντοτε ο ιερέας κατά τη βάπτιση έλεγε... "Βαπτίζεται ο δούλος του θεού τάδε, αν τυγχάνει ακόμα αβάπτιστος"!