"Ημερολόγιο λιποταξίας" (31) - Τούρκικο λαϊκο-ποπ...

Ανηφορίζω τον κεντρικότερο δρόμο της Άγκυρας, τη Λεωφόρο Ατατούρκ.

Γύρω μου, έξι στις δέκα λέξεις που ακούω είναι το "γιόκ". Είναι η συνηθέστερη λέξη των Τούρκων. Σημαίνει "όχι", "τίποτα", "δεν υπάρχει", "κάνεις λάθος"...

Στο τέλος του δρόμου είναι η αριστοκρατική συνοικία της πόλης. Με την ακριβοτερη αγορά, τις βίλες, τις πρεσβείες, τους περισσότερους Ευρωπαίους, με πάρκα και άλση.

Οι ξένοι ζουν διακριτική κοσμική ζωή, κάνουν ιδιωτικά πάρτι και δεξιώσεις, διακρίνεις ίχνη πορνείας πολυτελείας, όλα κάτω απ’ την διακριτική προστασία της αστυνομίας που φροντίζει να παίρνει τη μιζούλα της...

Κατεβαίνω στις λαϊκότερες γειτονιές. Εδώ πρωτακούω ένα είδος μουσικής που μου κάνει εντύπωση. Οι Τούρκοι τη λένε "αραμπέσκ" ή "αραμπεσκί", δεν το ’πιασα καλά. Τούτα τα τραγούδια μοιάζουν κάπως με τα ρεμπέτικα, αν και σε εντελώς διαφορετικά μουσικά μοτίβα. Οι στίχοι καλλιεργούν μια απαισιοδοξία, μοιρολατρία, απογοήτευση.

Ζητάω απ’ τον Ιμπραήμ (τον φωνάζω "Ίμπο") να μου μεταφράσει κάτι:

"Σε κάθε είδους πόνο έχω συνηθίσει

κι είμαι τόσο μοναχός

ούτε μια μέρα δίχως πόνο δεν περνώ...".

Μου λένε πως η μουσική αυτή βρίσκεται εδώ και πολλά χρόνια στο στόχαστρο της κυβέρνησης. Γιατί την προτιμάει ο λαός απ’ τα στρατιωτικά εμβατήρια.

Ο Κεμάλ, που ήθελε ν’ αποκόψει την Τουρκία απ’ την ανατολή, προωθούσε δύο είδη μουσικής: τη δυτική κλασική και την τούρκικη δημοτική. Η οθωμανική και η αραβο-περσική μουσική τέθηκε εκτός νόμου.

Το αραμπέσκ είναι ένα μείγμα παραδοσιακής λαϊκής μουσικής, με έντονες αραβικές αλλά και δυτικές ποπ επιδράσεις. Ξεκίνησε απ’ τα γκέτο της άγκυρας και της Κωνσταντινούπολης και σε λίγα χρόνια διαδόθηκε μέχρι τ’ ανατολικά σύνορα.