Την επανάσταση την είχα στο αίμα μου. Όπου μύριζε εξέγερση και μπαρούτι, τσουπ, πάντα μέσα κι εγώ.
Στη Ρωσία ήμουν απ’ την πρώτη κι όλας επανάσταση του 1905. Πρωτοστάτησα μαζί με μερικούς εκλεκτούς Έλληνες. Όπως π.χ. τον Βλαδίμηρο Τριανταφύλλωφ, που έφτασε ψηλά στη μπολσεβίκικη ιεραρχία και χαρακτηρίστηκε "πατέρας της σοβιετικής στρατιωτικής τεχνικής.
Εκεί γνώρισα και τον Γιάννη Πασαλίδη, που μετέπειτα ίδρυσε την ΕΔΑ. Μια και τον αναφέραμε, ο Πασαλίδης ήταν μυστήριο τρένο. Δεν υπήρξε ποτέ μπολσεβίκος. Υποστήριζε ανέκαθεν τους δημοκράτες-μαρξιστές, αυτούς που εμείς λέγαμε "μενσεβίκους". Ήταν ένας εκ των ιδρυτών της Δημοκρατίας της Γεωργίας, που τον Γενάρη 1921 αναγνώρισαν οι δυτικοί σύμμαχοι και ο ίδιος εξασφάλισε κυβερνητική θέση. Αλλά τον επόμενο μήνα οι μπολσεβίκοι καταλάβαμε αστραπιαία την Τιφλίδα και ανακηρύξαμε τη Γεωργία σε Σοβιετική Δημοκρατία. Ο Πασαλίδης, με όλη την ελληνική ομάδα που έλεγχε, έφυγε για την Ελλάδα, μαζί και με τον Αλέξανδρο Μπαλτατζή που αργότερα έπαιξε σημαντικό ρόλο στο ελληνικό αγροτικό κίνημα! Ρε μικρός που ’ναι ο κόσμος...
Στην επανάσταση του 1917 δεν μπορώ να πω πως το ελληνόφωνο στοιχείο συμμετείχε με ενθουσιασμό. Έλληνες έβρισκες σε όλα τα αντίπαλα στρατόπεδα. Και στους φιλοτσαρικούς "Λευκούς", και σε μας, αλλά και στους Μαχνοβίτες.
Τους τελευταίους σίγουρα δεν τους ξέρετε. Ο Νέστορας Μαχνό συγκρότησε στη νοτιοανατολική Ουκρανία ένα ισχυρό αναρχο-αγροτικό κίνημα που το 20% των αντρών του ήταν απ’ την ελληνική κοινότητα της Μαριούπολης και των γύρω χωριών...
Τον Γενάρη του 1919 αποβιβάστηκε στην Οδησσό κι ο Πλαστήρας με τα ελληνικά στρατά. Ήρθαν να υποστηρίξουν τους Γάλλους που πάλευαν να νικήσουν τους μπολσεβίκους. Θυμάμαι σα να ’ταν χθες τον καθοδηγητή της Ελληνικής Κομμουνιστικής Ομάδας Οδησσού, τον Πόντιο Παναγιώτη Τομπουλίδη, που πήγαινε όπου έβλεπε Έλληνα στρατιώτη και τον έψηνε να λιποταχτήσει και να ενταχθεί στους μπολσεβίκους. Και τι δεν τους έλεγε ο αθεόφοβος. Ακόμα και εθνικιστικά επιχειρήματα επιστράτευε. Πως ο Τσάρος ήταν ανθέλληνας γιατί ήθελε να κάνει ρώσικη την Τραπεζούντα και την Κωνσταντινούπολη κ.λπ.
Σκληρές εποχές αλλά τις νοσταλγώ.
Έχω ακόμα κάποια φύλλα των δύο ελληνόφωνων εφημερίδων που υποστήριζαν τους μπολσεβίκους. Τον "Σπάρτακο" απ’ το Νοβοροσίσκ της Νότιας Ρωσίας και τη Χαραυγή που έβγαζε στο Βατούμι ο Νίκος ο Αναστασιάδης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου