Ένας μοναχικός λύκος στους Ολυμπιακούς του Τόκιο (Η' - Ένας λαός που δεν μυρίζει τα λουλούδια!)

 

Σ' ένα δημόσιο πάρκο πλησιάζω ένα ανθισμένο κλαδί για να μυρίσω το λουλούδι του. Δυο-τρεις Γιαπωνέζοι εκεί κοντά με κοιτούν παράξενα. 

Κι έτσι μαθαίνω πως οι άνθρωποι αυτοί δεν αγαπούν τα λουλούδια για τη μυρωδιά τους. Αλλά για τα φινέτσα χρώματά τους και την αρχιτεκτονική τους διάταξη πάνω στο δέντρο ή σ' ένα βάζο!

Στην Ιαπωνία η δημιουργία κήπων είναι ύψιστη τέχνη και επιστήμη. Οι ειδικοί λέγονται "κηποτέχνες". Κι είναι πραγματικά καλλιτέχνες. Συνθέτουν έναν κήπο σα να 'ναι μουσική μελωδία. Ένα μεγάλο, δύσκολο, πολύπλοκο έργο τέχνης. 

Οι μοναχοί ζεν διαπρέπουν στην κηποτεχνία. Κάθε κήπος πρέπει να χει κάποιο νόημα. Να αποπνέει κάποια υψηλή κι αφηρημένη έννοια. Γαλήνη, αγνότητα, ηρωικό μεγαλείο κ.λπ. Πρέπει να χει στοιχεία αιωνιότητας. 

Θαύμα αγάπης και υπομονής η τέχνη του κηπουρού στην Άπω Ανατολή. Σ' ένα μοναστήρι βλέπω ένα πεύκο με τον κορμό του να στέκεται ολόρθος. Αλλά τα κλαδιά του είναι όλα γερμένα προς το έδαφος. Σα να σου κάνουν υπόκλιση. 

"Πώς έγινε έτσι τούτο το πεύκο?", ρωτάω με θαυμασμό. "Με την υπομονή και την αγάπη", μου απαντά ένας μοναχός. "Κάθε πρωί που τα κλαδιά είναι ακόμα μαλακά, τα χαϊδολογάμε και τα πιέζουμε ελαφρά να πάρουν το σχήμα που θέλουμε!"...

Υπάρχουν και κήποι μονάχα από βράχια. Χωρίς δέντρα ή λουλούδια. Μόνο βράχοι και κάπου-κάπου ξεραμένα ρυάκια και καταρράχτες που αντί για νερό κατεβάζουν άμμο. 

Αυτοί οι βραχόκηποι μεταδίδουν το μεγαλείο, την ερημιά, ίσως και την απροσπέλαστη θεότητα.

Δύο ακόμη τομείς που κάποτε διέπρεπαν οι Ιάπωνες ήταν η καλλιγραφία και η τελετή του τσαγιού. 

Οι Γιαπωνέζοι καλλιγράφοι ήταν θεϊκοί. Η τέχνη αυτή ήταν ο διαλογισμός τους, η φιλοσοφία τους, ένας τρόπος ζωής και ισορροπίας. 

Κάτι ανάλογο ίσχυε και για την τελετή του τσαγιού. Απαιτούσε απόλυτη αυτοκυριαρχία, λεπτότητα και τελειότητα κινήσεων. Όλα γίνονταν σαν μια άψογη χορογραφία. Δεν ξέφευγε ούτε μια σταγόνα, δεν άκουγες τον παραμικρό ήχο κατά το σερβίρισμα. Σκέτη μυσταγωγία...