Κυριακή 29 Μαρτίου 2015

Γυναίκες που βασάνισα και με βασάνισαν... (Ε’ - Ζωή)

Ας αρχίσω με λίγη αυτοκριτική για να μη λέτε πως μεροληπτώ.
Κατ' αρχήν τα βράδια, για να με πάρει ο ύπνος, έχω το χούι να διαβάζω φιλοσοφία. 
Την περίοδο που συζούσα με τη Ζωή είχα φάει φλασιά με τους Στωικούς και μελετούσα βαθυστόχαστα τα περί απάθειας, εναρέτου βίου, αυτοκυριαρχίας κ.λπ. Προφανώς, μετά απ' όλ' αυτά, δεν είχα καμιά διάθεση για εμπαθείς καταστάσεις όπως το σεξ...
Η καημένη η Ζωούλα αναγκάστηκε να μελετήσει πολύ για να μου βρει το "φιλοσοφικό αντίδοτο". Έτσι, ένα βράδυ μου πέταξε το ... "Οι Αριστοτελικοί άφηναν στη ζωή τους κάποιο περιθώριο για μετριασμένα πάθη, γιατί αλλιώς ο άνθρωπος γίνεται ένα ψυχρό κι αναίσθητο ρομποτάκι"!
Κι έμεινα Παυλόπουλος...
Τα σαββατοκύριακα ήταν αφιερωμένα στο Θρύλο. Ποδόσφαιρο, μπάσκετ, βόλεϊ, πόλο, αντρικό και γυναικείο. Παρασκευή βράδυ έβαφα το πρόσωπό μου στα ερυθρόλευκα και ξεβαφόμουν Δευτέρα πρωί.
Η καημένη η Ζωούλα είχε μετατραπεί σε "χήρα του γουίκ-εντ"!
Τη θυμόμουν μόνο στα ημίχρονα και στα τάιμ άουτ, και τότε για να τη διατάξω να πεταχτεί στην κάβα να φέρει ένα καφάσι μπύρες.
Η έχιδνα η κολλητή της τη συμβούλευε: "Σφύριξε κι εσύ τάιμ άουτ και στείλε στον πάγκο το μαλάκα"!
Στο σπίτι δεν έκανα απολύτως τίποτα. Από τη στιγμή που έμπαινα στην πόρτα και πέταγα τις κάλτσες μου στο νυχτολούλουδο, όλες τις δουλειές τις θεωρούσα "γυναικείες"! 
Η κόμπρα η κολλητή της τη συμβούλευε: "Η μόνη γυναικεία δουλειά είναι να ξεφορτωθείς έναν άχρηστο"!
Ένιωθα την ανάγκη να έχω πάντα το "πάνω χέρι". Ούτε το τηλεκοντρόλ δεν άφηνα να χειρίζεται η Ζωίτσα. Λες κι αυτό το μαραφέτι ήταν η αρχή και το τέλος της ύπαρξής μου.
Στην περίπτωση αυτή, η οχιά η κολλητή της δεν με έθαβε. Γιατί γούσταρε να πίνουν παρέα καφεδάκι την επόμενη και να της διηγείται τι έκανε ο Σουλεϊμάν κι ο βεζίρης του...
Η αλήθεια είναι πως συμπεριφερόμουν γενικά κάπως απαράδεκτα. Σε βαθμό που η Ζωή άρχισε να αναπολεί τον πρώην της. Ο τεμπέλης, άξεστος και βαρετός παλιός εραστής της έμοιαζε μπροστά μου σαν το πριγκιπόπουλο του παραμυθιού.
Η δεντρογαλιά η κολλητή της πέταγε πάλι το δηλητήριό της: "Αναρωτιέμαι πώς σου ήρθε και πήρες προς τα πίσω τη σκάλα της εξέλιξης του ανθρώπινου είδους", της έλεγε...
Εκείνη την περίοδο ήμουν όντως κολλημένος με την πρώην μου. Συχνά αποκαλούσα τη Ζωή με το όνομα Εκείνης. Στον ύπνο μου, στη μέση μιας συζήτησης, ακόμα κι όταν κάναμε σεξάκι. 
Φυσικά, προσπαθούσα να το κουκουλώσω με τις κλασσικές μεθόδους: επέμενα πως παράκουσε, όταν είχα προφέρει ήδη την πρώτη συλλαβή το γύριζα σε μια αλλόκοτη παραλλαγή του ονόματος της Ζωούλας κ.λπ.
Η σαύρα η κολλητή της ήταν κάθετη: "Αν δεν μπορεί να πει τ' όνομά σου ακόμα κι όταν το 'χεις γράψει στο κούτελο ή στην πλάτη σου, τότε ξέχνα τον"!
Υποτίθεται πως ξεκίνησα με αυτοκριτική, για να συνεχίσω με τα "άκυρα" της Ζωής. Αλλά, όσο κι αν προσπαθώ να θυμηθώ κάτι αρνητικό σ' αυτή την κοπέλα, δεν βρίσκω τίποτα!
Το μόνο ίσως κακό ήταν πως είχε μνήμη καμήλας. Το συνειδητοποίησα στον τρόπο που με σούταρε:
"Θυμάσαι την πρώην σου που σε αποκάλεσε γάιδαρο και σε πέταξε έξω απ' το σπίτι της? Να, λοιπόν, που θα σου ξανασυμβεί εδώ και τώρα! Η ιστορία επαναλαμβάνεται! Άι σιχτίρ, μαλάκα"!
Δεν πολυστενοχωρήθηκα.
Αλλά δεν μπορείτε να μου βγάλετε απ' το μυαλό πως τα τελευταία της λόγια δεν τα σκέφτηκε η ίδια, αλλά ο κροταλίας η κολλητή της...

Πέμπτη 26 Μαρτίου 2015

"Ημερολόγιο λιποταξίας" (41) - Με τους Τουρκοκρητικούς της Σμύρνης (Β’)



Πολύ γουστάρω να μιλάω με τους Τουρκοκρητικούς. Σχεδόν κανείς δεν έχει πάει στην Κρήτη, αλλά σου μιλάν λες και βρίσκονται στην Κρήτη.
Πλησιάζω έναν και του πιάνω κουβέντα. Ψιλοθυμώνει. Οι κουβέντες δεν γίνονται στο πόδι. Χρειάζονται φαΐ και κρασί: "Α, δεν κουβεντιάζουμε εμείς ετσά στην Κρήτη. Φέρε το πιρούνι σου και το ποτήρι σου κι ύστερα...".
Έχουν μεγάλη νοσταλγία για το νησί τους. Μιλούν συνέχεια για την Κρήτη κι ας μην την έχουν δει ποτέ τους. Θυμούνται τους μακαρίτες τους παπούδες τους που την περιέγραφαν σαν επίγειο παράδεισο! 
Αντικειμενικά, η Μικρασία είναι πολύ πιο όμορφη και πλούσια απ’ την Κρήτη. Αλλά εκείνοι, μόλις βρέθηκαν μακριά απ’ τον τόπο τους, τα ’βλεπαν όλα μαύρα...
Ένας παππούς θυμάται τη γιαγιά του που ό,τι έβλεπε στη Σμύρνη το σύγκρινε με το αντίστοιχο κρητικό κι η ζυγαριά έγερνε πάντα υπέρ της Κρήτης.
Μια μέρα η γιαγιά, εκεί που έπλεκε, δυσκολευόταν να μπελονιάσει την κλωστή. Κι ο σημερινός παππούς, τότε τόσο δα παιδάκι, για να την πειράξει της είπε: "Οι κρητικές βελόνες ήταν καλύτερες!". Για να πάρει τη θυμωμένη απάντησή της: "Ναι, βρε, καλύτερες ήταν!"...
Σα βιβλιόφιλος που είμαι άρχισα να ρίχνω κλεφτές ματιές στη μικρή βιβλιοθήκη των Τουρκοκρητικών. Η αλήθεια είναι πως δεν ένιωσα έκπληξη σαν είδα βιβλία του Καζαντζάκη μεταφρασμένα στα τούρκικα. Σε μια άκρη βρήκα και μια μετάφραση του Ερωτόκριτου.
"Μπα, διαβάζετε και Κορνάρο;", ρώτησα.
Και τότε έγινε η μεγάλη έκπληξη: ο οικοδεσπότης άρχισε να μου τραγουδάει στίχους τους Ερωτόκριτου στα ρωμέικα:
Τα ’μαθες Αρετούσα μου τα θλιβερά μαντάτα
ο κύρης σου μ’ εξόρισε στση ξενιτιάς τη στράτα...

Δευτέρα 23 Μαρτίου 2015

Γεύμα γενεθλίων και... χωρισμού!

Ας πάρουμε τα πράγματα λίγο απ’ την αρχή κι επί τροχάδην.
Λένε πως η καλή μέρα απ’ το πρωί φαίνεται. Και δεν έχουν κι άδικο.
Τη Μ., για να είμαι ειλικρινής, τη γούσταρα μόνο γιατί είχε ωραίο κορμί κι έκανε καλό γαμήσι. Αλλά από κει και πέρα το χάος...
Από τον κύκλο της δεν είχα κανέναν σύμμαχο. Ο μεγαλύτερος εχθρός μου ήταν η μάνα της.
Από την πρώτη στιγμή που με πήγε σπίτι της για τη γνωριμία έδειξε πόσο αντιπαθούσε "τον τύπο που η μονάκριβη κορούλα της της κουβάλησε". Στράβωνε το στόμα της ειρωνικά, ανασήκωνε το φρύδι δηκτικά και ύψωνε το βλέμμα της προς τον ουρανό σα να επικαλούνταν τη θεία βοήθεια. 
Κι όταν η Μ. τη ρώτησε "μαμά, λέω να καλέσουμε τον Ψόνθο την επόμενη Κυριακή να φάει μαζί μας, τι λες;", εκείνη απάντησε διπλωματικά: "καλά, αν το θεωρείς ΑΠΟΛΥΤΗ ανάγκη..."!
Σα να μην έφτανε η μαμά, με μίσησαν και τα γαμημένα τα κατοικίδιά της. Ο γλυκούλης και άκακος Σνούπη, μόλις με αντίκριζε μεταμορφωνόταν σε κατασπαράχτη λύκο που μου δάγκωνε το μπατζάκι. Κι η γλυκιά Λάση κρυβόταν κάτω απ’ το κρεβάτι μέχρι να φύγω...
Και στο καπάκι είχα ν’ αντιμετωπίσω και τις κάργιες τις φίλες της που με αποκαλούσαν "αποτρόπαιο διάλειμμα στη ζωή της" και την καλούσαν να με αφήσει "με το κοντάρι στο χέρι, έρημο σαν καλαμιά στην εθνική οδό"!
Τέσπα, για να μην πολυλογώ, σήμερα είχα τα γενέθλιά μου κι ετοίμαζα σούπερ βραδιά, αρχικά σε κουτουκοκατάσταση και μετά με κάτι πιο πριβέ.
Αλλά η Μ. μού το χάλασε. Είχε τη φαεινή ιδέα να το γιορτάσουμε μεσημεριάτικα, σε κυριλέ εστιατόριο. Γενικά, εγώ δε γουστάρω τις μεσημεριανές εξόδους ούτε τα κυριλίκια, αλλά είπα να μην δείξω στριμμένος μέρα που ήταν.
Παρ’ όλ’ αυτά, δεν το γλίτωσα το "Βατερλό".
Το πρώτο λάθος μου ήταν που είχα την έμπνευση να της πω το καινούργιο ανέκδοτο με τις ξανθιές. 
Ποιος είδε το Θεό και δεν φοβήθηκε. 
Άρχισε μια σφοδρή επίθεση εναντίον μου, του στυλ, και καλά, πως όποιος άντρας διασκεδάζει γελοιοποποιώντας τις γυναίκες, δεν πρόκειται ποτέ να σεβαστεί τη δική του. 
Κι έκανε κάτι που δεν είχε ξανακάνει στο παρελθόν. Τηλεφώνησε σε μια κολλητή της φεμινίστρια και της είπε τι συνέβη. Μου πάσαρε το κινητό της και τ’ άκουσα κι απ’ την μαλάκω: "Είσαι ΑΠΟΚΡΟΥΣΤΙΚΟΣ! Κάτι τύπους σαν κι εσένα τους φτιάχνουν οι σεναριογράφοι για να μπορούν να τους σκοτώνουν στο τέλος και να κερδίζουν το χειροκρότημα των ακροατριών"!
Ο Χριστός κι η Παναγία.
Το κατάπια κι αυτό κι είπα ν’ αλλάξω κουβέντα.
Αλλά η Μ. φαίνεται πως το ’χε τάμα να κάνουμε απόψε ένα συνολικό ξεκαθάρισμα.
"Ξέρεις", μου είπε, "ο τάδε και η τάδε (ένα γνωστό μας ζευγάρι) αποφάσισαν να παντρευτούν". 
"Ε", λέω, "με το καλό τα παιδιά". Οπότε άρχισε ο εξάψαλμος... "Και τι θα γίνει με μας; Δεν θ’ αναβαθμιστεί η σχέση μας ένα σκαλοπάτι; Καλά, εσύ δεν θα ’θελες να κάνεις επιτέλους δικά σου παιδιά;". 
Της εξήγησα πως δεν πετάω κι απ’ την χαρά μου όταν περιτριγυρίζομαι από παιδάκια. Και πως θα έπρεπε να εκτιμήσει ότι μοιάζω με "Ηρώδης" γιατί, τουλάχιστον, δεν επρόκειτο να γίνω ποτέ μου παιδεραστής. 
Φυσικά, έγινε πάλι έξαλλη, ουσιαστικά ούρλιαζε, τηλεφώνησε πάλι στην κολλητή της, μου ξαναπάσαρε το κινητό και την ξανάκουσα: "Το ξέρω πως το θέμα αναπαραγωγή δεν σε αφορά, κι ευτυχώς. Αποδεικνύεται για μια ακόμη φορά πόσο σοφή είναι η φύση"!
Προσπάθησα να συγκρατηθώ. Με όση ηρεμία διέθετα εξήγησα στη Μ. πως τα θέματα αυτά τα είχαμε ξανακουβεντιάσει και νόμιζα πως τα είχαμε κλείσει. 
Αλλά εκείνη δεν έδειχνε σημάδια υποχωρήσεως.
"Έτσι είστε εσείς οι άντρες. Επειδή κάνατε κάποτε μια κουβέντα, νομίζετε πως το πρόβλημα λύθηκε. Αμ δε! Εμείς οι γυναίκες χρειαζόμαστε αλλεπάλληλες συζητήσεις για να φτάσουμε σε κάποια λύση"!
Προσπάθησα να κάνω λίγο χιούμορ: "Είχα ξανακούσει για αλλεπάλληλους οργασμούς αλλά για αλλεπάλληλες συζητήσεις όχι". Εκεί πάνω μού πέταξε στα μούτρα το κρασί απ’ το ποτήρι της.
Δεν περίμενε την αντίδρασή μου. Σηκώθηκε απ’ το τραπέζι κι έφυγε.
Καθώς απομακρυνόταν παρατήρησα τα ρούχα της. Ένα μανταμίστικο ταγεράκι, απ’ αυτά που μου γυρίζουν τα συκώτια.
Όταν τη γνώρισα ήταν πιο αντισυμβατική: κολλητά τζινάκια, σούπερ μινάκια, βαθιά ντεκολτέ!
"Φτου ξελευτεριά!", σκέφτηκα.
Ήπια μόνος μου το υπόλοιπο κρασάκι, πλήρωσα το λογαριασμό και πήρα τηλέφωνο τους κολλητούς να βρεθούμε στο Μεταξουργείο μετά τις 10 το βράδυ...

Παρασκευή 20 Μαρτίου 2015

"Ημερολόγιο λιποταξίας" (40) - Με τους Τουρκοκρητικούς της Σμύρνης (Α’)



Όπως σας είπα, στη Σμύρνη βρέθηκα και για το γάμο ενός φίλου μου αντιεξουσιαστή απ’ την Αθήνα, με μια Τουρκοκρητικιά, επίσης του αναρχικού χώρου.
Παρά την αντισυμβατική αντίληψή τους για τη ζωή, θέλησαν να κάνουν το χατήρι των γονιών της νύφης και να παντρευτούν με τον κρητικό πατροπαράδοτο τρόπο τους...
Έτσι, είχα κι εγώ την ευκαιρία να γνωρίσω τον κόσμο των Τουρκοκρητικών!
Όπως κι οι σημερινοί κάτοικοι της Κρήτης, είναι κι αυτοί μαυριδεροί, εύθικτοι, θερμόαιμοι, αφελείς, φιλότιμοι, φιλόξενοι, δεισιδαίμονες, όχι ιδιαίτερα εύστροφοι, θρησκόληπτοι. 
Αν και μουσουλμάνοι, λόγω της μακροχρόνιας συμβίωσης με τους Χριστιανούς διατηρούν σεβασμό στην Παναγία και σε διάφορους αγίους, κυρίως στον Άι-Γιώργη. Είναι χαρακτηριστικό ένα ανέκδοτο που κυκλοφορούσε παλιότερα στην Τουρκία για τους Τουρκοκρητικούς:
- Τούρκος είσαι Μουσταφά;
- Τούρκος, μα την Παναγιά!
Παρότι οι νεότεροι Τουρκοκρητικοί μιλούν άπταιστα τούρκικα, πολλοί εξακολουθούν να χρησιμοποιούν στο σπίτι τους την παλιά κρητική γλώσσα. 
Φυσικά, μοιάζουν με τα σημερινά κρητικά, αλλά διατηρούν την παλιά βαριά προφορά. Είναι γλώσσα αντρίκια και λεβέντικη, αλλά ξενερώνεις μόλις ακούς να τη μιλάνε κοριτσάκια σαν τα κρύα τα νερά.
Χρησιμοποιούν και λέξεις που έχουν εξαφανιστεί απ’ τη σημερινή Κρήτη. Π.χ. την "κακή είδηση", κυρίως την πληροφορία πως κάποιο αγαπημένο πρόσωπο πέθανε, τη λένε "κακοφάνι". Νομίζω πως και τη λέξη "σάλευγε" (κάνε γρήγορα) δεν τη λένε οι δικοί μας Κρητικοί. Για το "αξάργου" (σκόπιμα, επίτηδες) δεν είμαι σίγουρος.
Κάποιος ήθελε να μου πει για μια ανιψιά του που σπουδάζει αναισθησιολόγος. Η λέξη αυτή δεν υπάρχει στα κρητικά, οπότε την απέδωσε περιφραστικά: "Από κειουσάς (απ’ αυτούς) τσι γιατρούς που λιγώνουνε τσ’ αρρωστάρηδες πριχού τσι κόψουνε  (πριν τους χειρουργήσουν)"!
Όταν οι προγόνοι τους ήρθανε διωγμένοι απ’ την Κρήτη, αντιμετώπισαν κι αυτοί πολλά προβλήματα και προκαταλήψεις στην Τουρκία. Όπως στην Ελλάδα οι Μικρασιάτες κι οι Πόντιοι. 
Οι Τούρκοι τους αποκαλούσαν "γιαρίμ γκιαούρ", δηλαδή "μισοάπιστους", "μισομουσουλμάνους". Ό,τι κακό συνέβαινε στον τόπο, το απέδιναν στους ξενόφερτους. 
Ιδιαίτερη εντύπωση είχε προκαλέσει στους Τούρκους η μανία των Κρητικών να μαζεύουν και να μαγειρεύουν αγριόχορτα! Κυκλοφορούσαν σχετικά πολλά ανέκδοτα. Θα σώσω μόνο δύο:
Ο ιδιοκτήτης ενός κοκαλιάρη γάιδαρου κρέμασε στο λαιμό του μια πινακίδα που έγραφε "Οι Κρητικοί ευθύνονται για το χάλι μου"!
Το δεύτερο: Ένα παιδάκι πάει τρέχοντας στον πατέρα του. "Μπαμπά, μπαμπά, μπήκαν στο χωράφι μας ένας Κρητικός και μια γελάδα. Να τους διώξω;". Κι ο πατέρας: "Την αγελάδα άστη να. Πόσο θα φάει η κακομοίρα. Τον Κρητικό διώξε!"...
Τούρκικο χιούμορ! Μπρρρρ

Τετάρτη 18 Μαρτίου 2015

Γυναίκες που βασάνισα και με βασάνισαν... (Δ’ - Ξένια)

Όταν σε πρωτογνώρισα περνούσες τα βράδια σου με τις αγάμητες φίλες σου, παρακολουθώντας χαζοσίριαλ και φαντασιωνόσασταν ότι ο φοιτητής που έφερνε τις πίτσες είχε τελειώσει στο λιωμένο τυρί!
Είχες να καβλαδίσεις και να φασωθείς κάτι μήνους, μη σου πω και χρόνια...
Αλλά όταν τα φτιάξαμε χαλιώσουν επειδή δεν ήμουν τόσο "άδωνης" ώστε να γίνω εξώφυλλο σε εφηβικό περιοδικό...
Είχες την απαίτηση να γελάω με όλα εκείνα που εσύ θεωρούσες αστεία.
Να μην σου τραβάω τα κοτσίδια όταν κάναμε έρωτα.
Να είναι κάθε συνάντησή μας σαν την πρώτη φορά. Να αισθάνεσαι τον ίδιο ενθουσιασμό κι ανατριχίλα, τη γοητεία του άγνωστου, το θέλγητρο του απαγορευμένου καρπού.
Είχες την απαίτηση να στρέφεται όλη μου η ζωή γύρω απ' το άτομό σου.
Και να αισθάνομαι τύψεις όταν περνούσα καλά χωρίς εσένα.
Το έβρισκες ανυπόφορο ν' ακυρώνω την τελευταία στιγμή τα ραντεβού μας. Κι επέμενες να σου βρω έναν "καλό λόγο". Το ότι τα φιλαράκια μου μπεκρόπιναν στην ταβέρνα και ήθελαν την παρέα μου δεν σου αρκούσε. Ε, λοιπόν, κατέβασε αμάσητο ένα "γεννάει η γάτα μου και πρέπει να είμαι δίπλα της να της δίνω νερό με το σταγονόμετρο" και κάνε μόκο!
Κι εγώ ο καημένος τι σου ζητούσα? 
Ένα μόνο: να μ' αφήνεις στην ησυχία μου όσο διαρκεί η ποδοσφαιρική σεζόν. Δηλαδή από Αύγουστο ως Μάιο. 
Αλλά εσύ την έβρισκες "ατέλειωτη, πανάθεμά την"!

Κυριακή 15 Μαρτίου 2015

"Ημερολόγιο λιποταξίας" (39) - Οι κρυπτο-μουσουλμάνοι της Ελλάδας!


Ο σπουδαιότερος λόγος που 'ρθα στη Σμύρνη ήταν ο γάμος ενός φίλου μου απ' την Αθήνα με μια Τουρκοκρητικιά. Αλλά γι' αυτό θα σας μιλήσω αργότερα.
Σήμερα έχουμε μάθημα ιστορίας. 
Εδώ στη Σμύρνη γνώρισα πολλούς Τουρκοκρητικούς, που οι προγόνοι τους αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στην Κρήτη για να γλιτώσουν από γενική σφαγή.
Άκουσα ανατριχιαστικές ιστορίες, αλλά αμφίβολης ακρίβειας. Γι' αυτό προτιμώ να χρησιμοποιήσω ως πηγή μου τα απομνημονεύματα ενός χριστιανοκρητικού, του Νικόλαου Παπαδάκη, που έλαβε μέρος σε μια απ' τις σφαγές εις βάρος των μουσουλμάνων στη Σητεία της Κρήτης.
Τη νύχτα της 28-1-1897 μια ένοπλη ομάδα χριστιανών, υπό την ηγεσία του ίδιου του Παπαδάκη, περικύκλωσε το χωριό Ετιά  όπου ζούσαν 20 περίπου οικογένειες μουσουλμάνων. Εκείνοι μόλις αντιλήφθηκαν το γεγονός αρματώθηκαν και κλείστηκαν στα σπίτια τους. 
Ο Παπαδάκης τους έπεισε πως δεν κινδυνεύουν και εγγυήθηκε για την ασφάλειά τους. Εκείνοι ξεθάρρεψαν, άνοιξαν τα σπίτια τους κι άρχισαν τα κεράσματα. Ξαφνικά όμως "εκπυρσοκρότησε" το όπλο του δάσκαλου Σταμάτη Κτενιάδη κι οι μουσουλμάνοι τρομοκρατημένοι έτρεξαν να κρυφτούν στο τζαμί τους. Τότε οι χριστιανοί άρχισαν να λεηλατούν με την άνεσή τους τα ξένα σπίτια.
Ακολούθησε η πολιορκία του τζαμιού. Όταν τέλειωσαν οι προμήθειες και τα πολεμοφόδια τους, οι πολιορκημένοι παραδόθηκαν. 
Η επαναστατική ομάδα τους παρέλαβε, τους οδήγησε στην κοντινή μονή της Αγιά Σοφιάς, ξεχώρισε μερικές γυναίκες και τους υπόλοιπους τους σκότωσαν στο προαύλιο της Εκκλησιάς. Αρκετά απ' τα ανήλικα (και ορφανά πλέον) κορίτσια τα σπίτωσαν οι "λεβέντες" χριστιανοκρητικοί και τα χρησιμοποίησαν ως σκλάβες του σεξ. Υπάρχουν και ονόματα: ένας Ρεμούνδης, ένας Γιάννης Κουβογεωργάκης κ.λπ.
Στη σφαγή πρωταγωνίστησαν και κληρικοί. Αναφέρεται ένας φιλοπόλεμος ιερέας, ο παπα-Γιώργης, ο οποίος εμφανίστηκε μπρος στον Επίσκοπο Σητείας Αμβρόσιο και χτυπώντας στο έδαφος τη ράβδο του έλεγε:
- Θα τους περάσουμε Δεσπότη μου εν στόματι ρομφαίας.
- Καλά θα κάνετε παπα-Γιώργη!
- Μικρούς και μεγάλους Δέσποτα.
- Βέβαια, μικρούς και μεγάλους. Μήπως κι οι μικροί δεν θα μεγαλώσουν?
Τα πτώματα των οθωμανών έμειναν άταφα για πολλές μέρες. Ενταφιάστηκαν εσπευσμένα γύρω στις 10 Φλεβάρη για να μην τα δει η Επιτροπή των Ξένων Δυνάμεων που θα ερχόταν να εξετάσει τις καταγγελίες για γενοκτονία...
Έχουν καταγραφεί κι άλλες ιστορίες. Όπως ενός δωδεκάχρονου μωαμεθανού απ' το χωριό Χαράκι του Ηρακλείου, που δεν πρόλαβε ν' ακολουθήσει τους γονείς του στη φυγή και ζούσε κρυμμένο σε σπηλιές. 
Ευτυχώς το μάζεψε μια γειτόνισσα, το πήρε σπίτι της και το βάφτισε χριστιανό για να το σώσει. Του 'δωσε το όνομα Λευτέρης. Αλλά όλοι ήξεραν ποιος ήταν και τον φώναζαν "Τουρκολευτέρη".
Όλοι αυτοί που το όνομά τους είχε ως πρώτο συνθετικό το "Τουρκο-" ήταν παρόμοιες περιπτώσεις κρυπτο-μουσουλμάνων...

Πέμπτη 12 Μαρτίου 2015

Γυναίκες που βασάνισα και με βασάνισαν... (Γ’ - Ράνια)

Σπουδάζει στην Ιατρική. Τη γνώρισα λίγο πριν τις Απόκριες στο αναγνωστήριο της σχολής της, ξέρετε... στο "Παπουλάκειο" που είν’ ανοιχτό μέρα-νύχτα!
Η ασυμφωνία χαρακτήρων κι η διαφορά ηλικίας έκαναν απ’ την αρχή "μπαμ"!
Στο αποκριάτικο πάρτι του έτους της ήθελα να πάμε ντυμένοι "ζάρια". Τη θερμοπαρακαλούσα να κάτσει ακίνητη για να της φορέσω το τεράστιο τετράγωνο κουτί της.
Εκείνη ήθελε να ντυθεί οδαλίσκη κι εγώ σουλτάνος, να φορέσω σαρίκι και να κυκλοφορώ γυμνόστηθος στον παγωμένο αθηναϊκό Φλεβάρη...
Της την έδινε που χρησιμοποιούσα το ιατρικό ακουστικό της για να κρυφακούω τους οργασμούς του ζευγαριού που ’μενε στο διπλανό δωμάτιο της φοιτητικής εστίας.
Κατσούφιαζε που διατηρούσα ακόμα στο κινητό μου τις φωτογραφίες κάποιων πρώην μου. Μάταια της εξηγούσα πως δεν έχω λόγους να κρύψω τίποτα απ’ το παρελθόν γιατί έχω θάψει τους νεκρούς έρωτές μου.
Θεωρούσε χωριατιά τη συνήθειά μου να χρησιμοποιώ τις αξύριστες γάμπες της για να ξύνω την πλάτη μου.
Είχε την απαίτηση να θυμάμαι κάθε προσωπική μας επέτειο. Πότε ακριβώς πρωτοσυναντηθήκαμε, πότε βγήκαμε το πρώτο μας ραντεβού, πότε πρωτοφιληθήκαμε...
Είχε συχνά αϋπνίες και κατά τις τρεις τα ξημερώματα την έπιανε λογοδιάρροια. Ήθελε σώνει και καλά να με ξυπνήσει για "να συζητήσουμε τη σχέση μας και το κοινό μας μέλλον"...
Ένα βράδυ πήγα να πάθω συγκοπή. Εκεί που είχα ξεραθεί στον ύπνο άρχισε να με ταρακουνάει και να φωνάζει "ξύπνα! θέλω να σου πω τι διάβασα για τους μύκητες και τις τριχομονάδες. Και μετά θα σου αναλύσω το φαινόμενο της ωορρηξίας"! 
Θεέ μου, τι αμαρτίες πληρώνω;
Με επέβαλε και σ’ άλλο βασανιστήριο: ήθελε να παρακολουθώ όλη την ιεροτελεστία καλλωπισμού της. Πώς φοράει το μίνι φορεματάκι της, πώς μακιγιάρεται προσεκτικά, πώς μια νοστιμούλα φοιτήτρια μετατρέπεται σε ακαταμάχητη καλλονή...
Σε κάποιο ερωτικό παιχνιδάκι μας είχα την έμπνευση να φορέσω τα ρουχαλάκια της. Δεν το πήρε στραβά. Αλλά το χιλιομετάνοιωσα. 
Από τότε, κάθε φορά που βλέπει κάποιο λεκέ ή τσαλάκωμα στα εσώρουχα ή στα φορέματά της θεωρεί εμένα υπεύθυνο, επιμένοντας πως τα φοράω κρυφά όταν εκείνη λείπει! 
Έλεος ρε γμτ...
Με υποχρέωσε να μάθω όλα τα τραγούδια που της δημιουργούν διάφορους δυσάρεστους συνειρμούς και να σπεύδω ν’ αλλάζω σταθμό. Αλίμονό μου αν το ξέχναγα!
Είχε μανία με τις μάσκες ομορφιάς. Εγώ μόλις την έβλεπα έτσι παραμορφωμένη έβαζα τα γέλια κι άρχιζα τ’ ανέκδοτα με τους εξωγήινους. 
Μια φορά που ήμουν πεινασμένος, προσπάθησα να φάω μια φετούλα αγγούρι απ’ το αριστερό μάτι της! Γενικά, γύρω απ’ αυτό το θέμα είχαμε ομηρικούς καυγάδες...
Το τυρκουάζ πουλοβεράκι που της έκανα δώρο δεν το φόρεσε ποτέ. Το έβρισκε κακόγουστο και έλεγε πως την κάνει να μοιάζει με αφίσα τουριστικού γραφείου. Αλλά επέμενε να φοράω εγώ το δικό της δώρο, ένα μποξεράκι με ανανάδες και μπανάνες...
Πάντα νευρίαζε όταν δεν ήμουν κρεμασμένος απ’ τα χείλη της και μου ξέφευγε κάποιο απ’ τα λόγια της. 
Προχθές ήμουν λίγο αφηρημένος, κάτι μου είπε, δεν το "έπιασα" και της είπα "Συγγνώμη, δεν πρόσεξα, μου ξαναλές το τελευταίο".
"Είναι πραγματικά το τελευταίο, γιατί εδώ τελειώσαμε αγάπη μου"!
Αυτές ήταν οι τελευταίες της λέξεις...

Τρίτη 10 Μαρτίου 2015

"Ημερολόγιο λιποταξίας" (38) - Απ' τη Σμύρνη ν' αρχίσει η ελληνο-τουρκική φιλία!

Έχω αράξει στην παραλία της Σμύρνης κι αγναντεύω το πέλαγος. Μου θυμίζει τη Σαλονίκη. Με τον ίδιο τρόπο κι εκείνη αγκαλιάζει το πέλαγος.
Σκέφτομαι πόσο ανεπανόρθωτη βλάβη στις ανθρώπινες ευαισθησίες προκαλεί το εθνικιστικό μίσος. Αυτό που με τόση ευκολία μας πότιζε η οικογένεια, η εκκλησία, το εκπαιδευτικό μας σύστημα.
Πριν λίγο, στο μικρό εστιατόριο που έφαγα, ένιωσα σα στο σπίτι μου. Ο ίδιος ψιλοκομμένος μαϊντανός στη σαλάτα, τα ίδια μακρουλά σουτζουκάκια...
Και χθες το βράδυ στο ξενυχτάκιδο χάρηκα την τούρκικη νεολαία με τα τσιφτετέλια της πάνω στα τραπέζια, τα ξεφαντώματα, τους σεβντάδες της...
Δυστυχώς, το παρελθόν και την ιστορία δεν μπορούμε να την αλλάξουμε. Πρέπει όμως να ξεφοβηθούμε ο ένας τον άλλον. Κι όχι σε 100 χρόνια. Το μέλλον δεν μπορεί να περιμένει. 
Δεν έχω κανένα πρόβλημα με τους Γερμανούς, τους Ολλανδούς, τους Φινλαδούς. Αλλά δεν μπορώ να επικοινωνήσω μαζί τους. Ενώ με τους Τούρκους...
Μελετάω την ιστορία και ξέρω τις θηριωδίες που έγιναν. Δεν πρέπει να τις κρύβουμε. Αφού έγιναν πρέπει να τις μαθαίνουμε. Αλλά να τις χρεώνουμε στον άνθρωπο. Όόχι σε Έλληνες και Τούρκους, σε χριστιανούς και μουσουλμάνους...
Ας είμαστε πιο προσεκτικοί  με τις διάφορες "καθαρότητες" κι "ανωτερότητες". Ας δεσμευτούμε να μην ξαναζήσουμε τέτοιους ανθρώπινους εξευτελισμούς.  Κάποτε όλη η γη θα γίνει μια πατρίδα. Είμαι σίγουρος γι' αυτό...
Κοινωνικός όπως είμαι, δεν άργησα να κάνω κολλητό μου τον Αζίζ. Σπουδάζει τη μέρα και δουλεύει σερβιτόρος τη νύχτα.
Μου προσφέρει τσάι.
"Α, όλα κι όλα Αζίζ. Είπαμε να γίνουμε φίλοι αλλά όχι και να με κάνεις να πίνω τσάι στα καλά καθούμενα! Εμείς πίνουμε τσάι μόνο σαν αρρωσταίνουμε"!
Γέλασε με την ψυχή του. 
Κι άμα δε γελάς δεν στεριώνει η φιλία...

Κυριακή 8 Μαρτίου 2015

"Ημερολόγιο λιποταξίας" (37) - Στη Σμύρνη δεν έχουν τύχη οι ξανθιές!

Ώρες ατέλειωτες περπατάω στις λεωφόρους και στα στενοσόκακα της Σμύρνης.
Είναι η τρίτη σε μέγεθος πόλη της Τουρκίας και θα μπορούσες να την πεις "πολύ ακατάστατη".
Η παραλία έχει μια μυρωδιά πολύ χειρότερη απ’ το λιμάνι του Πειραιά. Και τα διώροφα και τριώροφα νεοκλασικά που βλέπουμε στις παλιές φωτογραφίες έχουν αντικατασταθεί από οχταώροφες πολυκατοικίες.
Εδώ κάνει περισσότερο ζέστη απ’ την Κωνσταντινούπολη. Κι έχουν έρθει πολλοί μετανάστες απ’ την Ανατολή φέρνοντας μαζί τους το Ισλάμ, τις μαντίλες, τα πολλά τζαμιά.
Στα περίχωρα βλέπεις αγελάδες να βόσκουν σε λιβάδια που παρεμβάλλονται μεταξύ πολυκατοικιών. Πολλά τρακτέρ να κινούνται στις λεωφόρους και σακιά με αλεύρι στις άκρες των δρόμων...
Σ’ ένα τουριστικό οδηγό διαβάζω πως εδώ γεννήθηκε ο Αριστοτέλης! Και πως μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο οι Έλληνες κατέλαβαν τη Σμύρνη με την ανοχή του Άγγλου πρωθυπουργού Λόυδ Τζωρτζ. Αλλά οι Τούρκοι την ανέκτησαν και μια μεγάλη πυρκαγιά κατέστρεψε το κέντρο της πόλης. Στο σημείο που άρχισε η φωτιά σήμερα βρίσκεται το Πολιτιστικό Πάρκο.
Στις αρχές του 20ού αιώνα σύμβολο της Σμύρνης ήταν ένα τεράστιο ρολόι πάνω σ’ έναν καταπληκτικό πύργο. Ήταν το δώρο του Γερμανού Κάιζερ στον Σουλτάνο Αβδούλ Χαμίτ για τη συμπλήρωση 25 ετών βασιλείας. Ο Αβδούλ, όπως πολλοί Οθωμανοί Σουλτάνοι, είχαν μια εμμονή με το χρόνο. Γι’ αυτό και το ρολόι αυτό συμβόλιζε ό,τι αντιπαθούσε περισσότερο ο Κεμάλ: την τρέλα των Σουλτάνων!
Γύρω στα 1850 άρχιζε μια φάση έντονης οικονομικής παγκοσμιοποίησης. Δεκάδες χιλιάδες πολίτες του ελληνικού κράτους μεταναστεύουν σε μεγάλα οθωμανικά κέντρα όπως το Μοναστήρι, η Σμύρνη, η Αλεξάνδρεια. Οι Έλληνες αυτοί μεταδίδουν στους ντόπιους Ρωμιούς το μικρόβιο της "εθνικής ιδέας"! Είναι η αρχή της καταστροφής τους...
Γύρω στα 1870 η Σμύρνη ήταν η πιο κοσμοπολίτικη και πολυπολιτισμική πόλη του κόσμου. Ήταν όλα τουρλού-τουρλού. Έβλεπες τα πάντα. Από παριζιάνικο φράκο μέχρι περσική κελεμπία, τουρμπάνι εμίρη, λονδρέζικο ναυτικό πηλήκιο, κόκκινο φέσι Αρμένιου, ασάλευτους δερβίσιδες με το τσιμπούκι στο στόμα, Έλληνες, Εβραίους, τουρκάλες με κελεμπίες να περνούν τους δρόμους σα φαντάσματα με το βλέμμα ριγμένο στη γη. Μολυβένιους τρούλους, λυγερούς μιναρέδες, άπειρους κήπους...
Σε μια αναφορά του Αυστριακού πρέσβη διαβάζω μια προφητική εκτίμηση: "Τούτη η πόλη δε φοβάται τίποτα άλλο εκτός από σεισμό κι από φωτιά"!
Οι ντόπιοι, αν κατάλαβα καλά, προτιμούν τις μελαχρινές. Οι ξανθιές δεν έχουν πέραση. Η ανατολίτικη αισθητική είναι πολύ διαφορετική απ’ τη δυτική. Έρχεται στο μυαλό μου ένα παλιό σμυρναίικο τραγουδάκι:
Άσπρη ξανθή επέρασε
με τόσες ομορφάδες
και δε γυρίσαν να τη δουν
ούτε οι δουλευτάδες!
Πέρασε κι η μελαχρινή
με τόσες μαυριλάδες,
το Μπεζεστένι σείστηκε
με τσι πραματευτάδες!

Πέμπτη 5 Μαρτίου 2015

Γυναίκες που βασάνισα και με βασάνισαν... (Β’ - Κάτια)

Ήθελε να με μάθει να μη φοβάμαι τη θηλυκή πλευρά του εαυτού μου. Κι επέμενε να της στέλνω ερωτικά ποιηματάκια, από κείνα που σκορπίζουν γύρω τους ρίγη συγκινήσεως...
Θύμωνε που το έβαζα στα πόδια όταν εκείνη έβλεπε στην τηλεόραση κάτι χαζοχαρούμενα παιδικά σόου.
Ήθελε να μου ξυπνήσει το πατρικό ένστικτο. Αλλά πάντα άκουγε να χτυπάει η εξώπορτα πριν αποτελειώσει τη φράση της. Κάπου στο... "δεν θα ήθελες κι εσύ κάποια στιγμή ν’ αποκτήσουμε ένα παιδ...".
Με έπιανε απελπισία κάθε φορά που κάναμε επίσκεψη στις έγκυες φιλενάδες της. Κι έπρεπε ν’ ακούω με κάθε ανατριχιαστική λεπτομέρεια όλα τα σχετικά με τους προγεννητικούς ελέγχους.
Παραδόξως, όσες γυναίκες γνώρισα προσπαθούσαν να με πείσουν πως έχω τα φόντα να γίνω ένας καταπληκτικός πατέρας και πως αν έκανα παιδί μαζί τους θα ήταν ένα απ’ τα ομορφότερα και εξυπνότερα παιδιά της οικουμένης.
Δεν είμαι αντίθετος στην αναπαραγωγή του ανθρώπινου είδους γενικά. Αλλά, ας με συγχωρήσει η ανθρωπότητα, μα δεν έχω σκοπό να διαιωνίσω τα γονίδιά μου!
Η Κάτια με θεωρούσε πολύ άγαρμπο εραστή. Δεν έχανε την ευκαιρία να μου χαρίζει βιβλία με θέμα τις σχέσεις των δύο φύλων. Δεν τα διάβαζα ποτέ και πολύ την εκνεύριζε αυτό. Απελπισμένη, άρχισε να γράφει αποσπάσματά τους στο χαρτί τουαλέτας. Ήλπιζε πως έτσι θα φιλοτιμούμουν να τα διαβάσω...
Ήθελε να βλέπουμε ταινίες σπαραξικάρδιες. Κι αγανακτούσε που δεν μου καιγόταν καρφάκι όταν εκείνη πλάνταζε στο κλάμα!
Θύμωνε που πάντα ξεχνούσα ποιο γιαουρτάκι της άρεσε και ποιο δυσκολευόταν να χωνέψει.
Νευρίαζε που μπέρδευα τα προσόψιά μας, που ξέχναγα να κλείσω το καπάκι του σαμπουάν, που ροχάλιζα όταν ξάπλωνα βαριστομαχιασμένος. Στην τελευταία περίπτωση μου έχωνε μια βρόμικη κάλτσα στη μύτη για να σταματήσω...
Είχε αποκτήσει έναν μοναδικό τρόπο να μου αποσπά μυστικά! Την ώρα που κοιμόμουν βαθιά. μου ψιθύριζε στο αυτί διάφορες ερωτήσεις κι εγώ της απαντούσα με κάθε ειλικρίνεια!
Πίστευε εξαρχής πως η σχέση μας δεν έχει κανένα μέλλον.
Θεωρούσε αδιάψευστη ένδειξη τον τρόπο που αντέδρασαν τα κατοικίδιά της όταν πρωτομπήκα στο δυαράκι της.
Οι τρίχες του γατούλη της σηκώθηκαν όρθιες, ο αγαθιάρης μολοσσός άρχισε να γρυλίζει απειλητικά και το χρυσοψαράκι της έπλεε στην επιφάνεια της γυάλας με την κοιλιά προς τα πάνω!
Ο λόγος που με σχόλασε ήταν πολύ άδικος.
Ένα βράδυ που ’χα πιεί τον άμπακο, έκανα αυθόρμητο εμετό στο καινούργιο της φόρεμα.
Οκ, πολύ αηδιαστικό, δε λέω. Αλλά όταν εκείνη ήταν αρρωστούλα ποτέ δεν δυσανασχέτησα. Ούτε όταν φώλιαζε δίπλα μου στο κρεβάτι ρουφώντας όλη νύχτα τη μύτη της. Ούτε όταν της έφερνα τη λεκάνη να κάνει εμετό κι εγώ της κρατούσα σταθερά το μέτωπο...

Τετάρτη 4 Μαρτίου 2015

"Ημερολόγιο λιποταξίας" (36) - Μέγα ψέμα πως η φιλοσοφία ξεκίνησε στην αρχαία Ιωνία!

Αντικρίζω την αρχαία Έφεσο. Την πατρίδα του Ηράκλειτου, του "σκοτεινού", μισάνθρωπου και οχλολοίδορου φιλοσόφου.
Πιάνω μια σκιά και σκέφτομαι.
Ο εθνοκαβλισμός έχει κάψει πλήρως τα εγκεφαλικά μας κύτταρα. Μας οδηγεί να βλέπουμε τα πάντα από λάθος οπτική γωνιά.
Πάσχουμε από κόμπλεξ κατωτερότητας. Και ψάχνουμε για σταγόνες περηφάνιας παραμυθιαζόμενοι πως είμαστε απόγονοι σπουδαίων προγόνων, κυρίως φιλοσόφων. Και δεν διστάζουμε να αλλοιώσουμε τις απόψεις ανθρώπων που έζησαν πριν 2.700 χρόνια, απλά και μόνο για να τους προσδώσουμε εξέχουσες ικανότητες ώστε να απολαύσουμε κι εμείς λίγη απ' τη λάμψη τους...
Οι λεγόμενοι "Ίωνες φιλόσοφοι" είναι μια κλασική περίπτωση εθνοκαβλικής διαστρέβλωσης της πραγματικότητας.
Θέλουμε να πιστεύουμε πως κάτι άστραψε ξαφνικά στην Ιωνία γύρω στα 600 π.Χ. και εμφανίστηκε μια πλειάδα φιλοσόφων που είπε πράγματα πρωτότυπα και μοναδικά μέσα σε ένα διάστημα 100 περίπου ετών.
Και φυσικά σπεύδουμε να χαρακτηρίσουμε τους Ίωνες φιλοσόφους "ορθολογιστές", "επιστήμονες" κ.λπ.
Η αλήθεια είναι όμως πολύ διαφορετική.
Η φαινομενική "πνευματική έκρηξη" στο χώρο των ιωνικών παραλίων τον 6ο π.Χ αιώνα δεν ήταν καθόλου τυχαία, συμπτωματική και άσχετη με τις ευρύτερες πολιτικές εξελίξεις της εποχής.
Γύρω στο 600 π.Χ. ο Κύρος Α' κυριάρχησε αρχικά στη Μεσοποταμία κι αργότερα σ' ολόκληρη τη Μέση Ανατολή. Με την ανάπτυξη του κράτους του διαδίδεται ευρύτερα ο ανατολίτικος αποκρυφισμός, η αστρολογία, τα μαθηματικά, η γεωμετρία. 
Η Ιωνία, αναπόσπαστο μέρος της Μηδικής και Περσικής Αυτοκρατορίας, γίνεται την εποχή εκείνη δεξαμενή των αποκρυφιστικών και επιστημονικών γνώσεων, ως αρχή και κατάληξη των μεγάλων εμπορικών δρόμων προς την ασιατική ενδοχώρα.
Οι λεγόμενοι "Ίωνες Φιλόσοφοι" ήταν στην πραγματικότητα αποκρυφιστές και μύστες των ανατολίτικων κοσμοθεωριών. Κήρυτταν τον πανθεϊσμό, την αλληλεξάρτηση των πάντων, τη σύνθεση των αντιθέτων, την ύπαρξη συμπαντικών νόμων, την ύπαρξη της αλήθειας εντός μας, την ενορατική σοφία, τη βαθύτερη ευταξία που κρύβεται πίσω απ' τη φαινομενική αταξία.
Όλες αυτές οι θεωρίες είχαν αναπτυχθεί προ πολλού στην Κίνα, Ινδία, Μεσοποταμία και Αίγυπτο...

Δευτέρα 2 Μαρτίου 2015

"Ημερολόγιο λιποταξίας" (35) - Κάτι σοφούς σαν τον Αναξαγόρα, τους έχω για κολιατσό!

Διαβάζω προσεκτικά τη φιλοσοφία του Αναξαγόρα του Κλαζομένιου και πάει να σπάσει το κεφάλι μου!
"Τίποτα δεν γίνεται απ' το τίποτα!", λέει.
Λογικό ακούγεται. Πώς να γίνει κάτι απ' το τίποτα?
Θεωρεί πως η "πρώτη Αρχή" είναι ο Νους. Αυτή είναι η αρχική κινητήρια δύναμη που ελέγχει τα πάντα κι εξασφαλίζει την  τάξη κι αρμονία του σύμπαντος
Ο παντογνώστης Νους επεμβαίνει μόνο στην αρχή του σύμπαντος. Δίνει την πρώτη περιστροφική κίνηση που μορφοποιεί την αρχέγονη μάζα και στη συνέχεια αποσύρεται απ' το προσκήνιο. Το σύμπαν στο εξής διέπεται αποκλειστικά απ' τους αιτιοκρατικούς-φυσικούς νόμους...
Η θεωρία αυτή μπάζει από παντού. Εκτός κι αν ο αρχαίος σοφός ήθελε να πει κάτι εντελώς διαφορετικό απ' όσα γράφουν οι πανεπιστημιακοί καθηγητάδες.
Υποψιάζομαι πως ο Αναξαγόρας θέλει να πει ότι "όλα είναι στο μυαλό των ανθρώπων". Το σύμπαν, η φύση, η ζωή, τα πάντα, μπορεί να είναι εντελώς διαφορετικά απ' ό,τι εμείς νομίζουμε.
Αν ρωτήσουμε έναν βάτραχο πώς είναι το σύμπαν, θα μας πει "μια επίπεδη και υγρή λιμνούλα"!
Άρα, όλα εξαρτώνται απ' το μυαλό (το Νου) κάθε όντος.
Διαφωνώ επίσης με την άποψη του Αναξαγόρα πως δεν μπορούμε να βρούμε την αλήθεια γιατί οι αισθήσεις μας είναι περιορισμένες, το πνεύμα μας αδύναμο, κι ο χρόνος που διαθέτουμε ελάχιστος.
Ναι, αυτό ισχύει για τον κάθε άνθρωπο χωριστά. Αλλά ως ανθρώπινο είδος έχουμε απεριόριστο χρόνο, οι γνώσεις μας αυξάνονται γεωμετρικά και τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα αναπληρώνουν τις ανεπαρκείς μας αισθήσεις...