"Ημερολόγιο λιποταξίας" (18) - Πού 'σαι ρε Kαραγάτση να πάμε σε κανένα καφέ-σαντάν?

 

Επιτέλους περνάω το φιδόμορφο Έβρο και μπαίνω στο τούρκικο έδαφος.

Μπροστά μου απλώνεται η Ανατολική Θράκη. Αλλού μοιάζει με ελβετικό τοπίο, αλλού με ρώσικη στέπα κι αλλού με μια απέραντη καλλιεργήσιμη έκταση.

Κάποτε ήταν ένας αστείρευτος σιτοβολώνας και παλιότερα ο μεγαλύτερος ροδώνας των Βαλκανίων. Το θρακιώτικο ροδέλαιο ήταν παντού ξακουστό.

Τα μέρη μού φαίνονται γνώριμα κι ας τα πατάω για πρώτη φορά: Απ' τη Σηλυβρία (Σιλίβρι) καταγόταν ο Νεκτάριος Αιγίνης που σπούδασε στη Θεολογική Αθήνας κι η Εκκλησία μας τον ανακήρυξε άγιο. Απ' τη Βιζύη (Βίζε) ο μεγάλος ποιητής Γεώργιος Βιζυηνός. 

Να κι ο Άγιος Στέφανος (Γεσίλ Κιόι = πράσινο χωριό) στον Εύξεινο πόντο. Μέχρι εδώ, στα πρόθυρα της Πόλης, είχε φτάσει ο ρούσικος στρατός το 1878, κι εδώ υπογράφηκε η ομώνυμη συνθήκη που δημιουργούσε τη "Μεγάλη Βουλγαρία"!

Το Κουμ Μπουργκάζ, το άλλοτε Οικονομιό, είναι σήμερα ένα μικρό αγροτικό χωριό. Όταν ξέσπασε ο πρώτος βαλκανικός πόλεμος οι Ρωμιοί κάτοικοί του σφαγιάστηκαν από άτακτα τουρκικά σώματα. 

Η αφύπνιση των εθνικισμών δημιούργησε αγεφύρωτο χάσματα στους λαούς κι ήταν η αιτία μεγάλων σφαγών και πολυάριθμων εγκλημάτων...

Αλλά σαν πολύ βιάστηκα. Είμαι ακόμα στην "πύλη του Κάραγατς". Δηλαδή μια ανάσα απ' την  Ανδριανούπολη.

Το Κάραγατς κατά τον 17ο αιώνα ήταν το "Μικρό Παρίσι"! Εδώ ξεκαλοκαίριαζαν πολλοί πασάδες και πρόξενοι των Μεγάλων Δυνάμεων. 

Ήταν μια κοινωνία κοσμοπολίτικη. Σιδηροδρομικός και πολιτιστικός κόμβος. Με σχολειά γαλλικά, γερμανικά, βουλγάρικα και ρωμέικα. Με καζίνο και καφέ σαντάν.

Το παλιό Κάραγατς σήμερα δεν υπάρχει. Απόμεινε μόνο ένα μικρό κι ασήμαντο προάστιο της Αδριανούπολης. Παραχωρήθηκε στην Τουρκία με τη συνθήκη της Λωζάνης. 

Οι Ρωμιοί κάτοικοί της μετακόμισαν στη Δυτική Θράκη και ίδρυσαν το 1923 το "νέο Κάραγατς", δηλαδή την Ορεστιάδα...