"Ημερολόγιο λιποταξίας" (46) - "Νταμάρι πολυτελείας"!

Ευλογημένη μικρασιατική γη. Απέραντες εύφορες εκτάσεις. Ό,τι σπέρνεις φυτρώνει. Ψάχνεις πέτρα και δε βρίσκεις...

Μπροστά μου ξετυλίγεται ο ποταμός Μαίανδρος με τα ασταμάτητα νερά του. Απ' τη φιδίσια ροή του πήρε τ' όνομά του το αρχαίο διακοσμητικό μοτίβο...

Μπαίνω στο Γέροντα. Σήμερα είναι μια τουριστική πόλη καμιά 30 χιλιάδων κατοίκων. Οι Τούρκοι τη λένε Ντιντίμ, απ' τον αρχαίο ναό του Διδυμαίου Απόλλωνα.

Κάποτε ήταν ένα κεφαλοχώρι, πριν λεηλατηθεί το φθινόπωρο του 1922. Κάποια γερόντια διατηρούν αναμνήσεις απ' τη φιλική συνύπαρξη χριστιανών και μουσουλμάνων πριν τους χωρίσουν οι εθνικισμοί των Βενιζελο-κεμαλικών.

Οι μουσουλμάνοι έρχονταν στο χριστιανικό Πάσχα. Ο παπάς διάβαζε το ευαγγέλιο και στα τούρκικα. "Ο Θεός είναι ένας και τα θέλει μονιασμένα τα παιδιά του!", λέγανε.

Τα απομεινάρια του αρχαίου ναού του Απόλλωνα εξακολουθούν να είναι εντυπωσιακά. 

Απέναντι ακριβώς ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, πολιούχος του Γέροντα, που αργότερα έγινε τζαμί. Εμφανέστατη η χρήση οικοδομικών υλικών του αρχαίου ναού. Τρεις θεοί, τρεις θρησκείες, ένα προκλητικό τρίθεο...
Οι Μιλήσιοι έχτισαν τον αρχαίο ναό στη θέση ενός μικρού ιερού όπου μια ιέρεια έπινε το μαγικό νερό που ανάβλυζε από έναν βράχο και προφήτευε το μέλλον.

Οι ανασκαφές στο ναό του Απόλλωνα άρχισαν το 1890 απ' τη Γαλλική Αρχαιολογική Εταιρεία. Ως τότε ο χώρος αντιμετωπιζόταν απ' τους κατοίκους ως "νταμάρι πολυτελείας"! Κι επειδή τα μάρμαρα ήταν πολύ βαριά, οι ντόπιοι τα τεμάχιζαν επί τόπου κι έχτιζαν γύρω στις πανάρχαιες κολώνες τα σπιτάκια τους!

Όταν το 1900 ήρθαν οι Γερμανοί αρχαιολόγοι, απαλλοτρίωσαν πάνω από 200 σπίτια, ουσιαστικά ολόκληρο το χωριό. Οπότε χτίστηκε παραδίπλα το "νέο χωριό"!

Φυσικά, οι Γερμανοί λεηλάτησαν τον αρχαιολογικό χώρο μεταφέροντας στην πατρίδα τους ό,τι αξιόλογο βρήκαν στις ανασκαφές...

Προσπαθώ να φανταστώ το κολοσσιαίο χάλκινο άγαλμα του Θεού, την ιέρεια και τους θαυμαστούς βασιλιάδες με τις συνοδείες τους που έρχονταν με πλούσια δώρα για να συμβουλευτούν το αρχαίο μαντείο. Μεγαλέξανδρος, Κροίσος, ο Αιγύπτιος Νεκώς...