"Ημερολόγιο λιποταξίας" (60) - Εθνάρχης ήταν ο Κεμάλ κι όχι ο... Καραμάν Αλίς!

Φτάνω στην Αμισό, δηλαδή στη Σαμψούντα του Πόντου.

Η τρικυμία δεν περιγράφεται. Μια απ’ τις κλασικές μαυροθαλασσίτικες φουρτούνες που περιγράφει κι ο Καρκαβίτσας στα "Λόγια της Πλώρης".

Αυτό το βιβλίο μού φέρνει άσχημες μνήμες. 

Θυμάμαι το 1978 μας είχαν βάλει στο Σχολείο μια εργασία για τα Λόγια της Πλώρης αλλά ο πατέρας μου δεν είχε λεφτά ν’ αγοράσουμε το βιβλίο και θερμοπαρακαλέσαμε τον βιβλιοπώλη να μας το δανείσει για ένα απόγευμα!

Και τώρα δεν έχω που να βάλω τα βιβλία και τα περισσότερα δεν πρόκειται να διαβαστούν ποτέ εκτός αν ζήσω άλλα 200 χρόνια και δεν ξαναγοράσω άλλο μέχρι να τα τεζάρω...

Κάνω μια βόλτα απ’ τις παραλιακές καφετέριες. Νιώθω λοξές γυναικείες ματιές να εξακοντίζονται εναντίον μου. Είναι προφανές πως τα συντηρητικά ανατολίτικα ήθη έχουν αμβλυνθεί σημαντικά...

Στο μεγάλο πάρκο της πόλης δεσπόζει (τι πρωτοτυπία!) ένα μεγαλόπρεπο έφιππο άγαλμα του Κεμάλ Ατατούρκ. 

Είναι μεγαλύτερο απ’ του Κολοκοτρώνη της Σταδίου, στηρίζεται μόνο στα δυο πισινά του πόδια (σαν του Καραΐσκάκη στο Ζάππειο) κι ο αναβάτης του αγριωπός παλεύει να το τιθασεύσει.

Η Αμισός ήταν η πρώτη πόλη που επισκέφτηκε ο Κεμάλ ως ηγέτης του Κινήματος για την ανασυγκρότηση του τουρκικού έθνους. Έφτασε εδώ στις 19 Μάη 1919, λίγες μόνο μέρες μετά την απόβαση των Ελλήνων στη Σμύρνη.

Οι Ρωμιοί του Πόντου, κοντά στους 7.000, είχαν ήδη πάρει τα όπλα κι οργάνωναν αντάρτικα σώματα στα βουνά διεκδικώντας τη δημιουργία του δικού τους ανεξάρτητου κράτους.

Μήπως το ίδιο δεν έκαναν κι οι Αρμένηδες κι οι Κούρδοι της Ανατολίας. 

Αλλά την τελευταία λέξη την είπε ο Κεμάλ! 

Αυτός μάλιστα, είναι εθνάρχης. Όχι σαν το δικό μας τον Καραμανλή, που δεν πολέμησε στον πόλεμο του ’40 γιατί ήταν, λέει, κουφός! Ενώ για πρωθυπουργός και Πρόεδρος της Δημοκρατίας άκουγε και τον ψύλλο...