"Ημερολόγιο λιποταξίας" (75) - Εκκλησιές χτισμένες στη βάση βραχωδών φαλλών!

Η Καππαδοκία είναι απ’ τα λίγα μέρη της Τουρκίας που δε βρέχονται από θάλασσα.

Εκείνο όμως που της δίνει τη μεγάλη παγκόσμια πρωτοτυπία είναι οι περιβόητοι γεωλογικοί της σχηματισμοί.

Πριν από εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια στην περιοχή αυτή συγκρούστηκε η βαρύτερη αραβική πλάκα με την ελαφρύτερη της Ανατολής. 

Το αποτέλεσμα ήταν να προκληθούν φοβεροί σεισμοί και να δημιουργηθεί η μεγαλύτερη αλυσίδα ηφαιστείων. Βλέπουμε σήμερα τους καρτήρες τους στη πάντα χιονισμένη οροσειρά Ερτζιγές, 20 περίπου χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Καισάρειας.

Σήμερα τα ηφαίστεια αυτά είναι ανενεργά, αλλά τότε, με τις εκρήξεις τους, σκέπασαν την περιοχή με στάχτη ύψους τουλάχιστον 100 μέτρων, που στη συνέχεια στερεοποιήθηκε και δημιουργήθηκε ένα είδος πωρόλιθου που ονομάζεται τόφφος.

Το πορώδες αυτό πέτρωμα άρχισε σταδιακά να διαβρώνεται απ’ τους ανέμους, τις βροχές, τους πάγους και τις απότομες μεταβολές τις θερμοκρασίας. Έτσι, η μορφή των πέτρινων όγκων είναι συνεχώς υπό διαμόρφωση με τάση οριστικής εξαφάνισής τους...

Στην Κοιλάδα των Κοράμων δεσπόζουν οι βραχώδεις κώνοι που δημιουργούν ένα τοπίο απόκοσμο. Οι παλιότεροι νόμιζαν πως εκεί κατοικούν νεράιδες γι’ αυτό και τις ονόμαζαν "νεραϊδοπυραμίδες"!

Σ’ αυτό το πολύμορφο και "ζωντανό" τοπίο επέλεξαν οι παλιοί κάτοικοι της Καππαδοκίας να λαξεύσουν τόπους κατοικίας, αποθήκευσης προϊόντων, σταύλους αλλά και χώρους λατρείας. Όχι μόνο υπέργειους αλλά και υπόγειους. Βλέπει κανείς κάτω απ’ το έδαφος ολόκληρες "υπόγειες πόλεις". 

Με επάλληλα συμπλέγματα αιθουσών, πηγαδιών, αεραγωγών, αμυντικών συστημάτων. Η μεγαλύτερη και γνωστότερη απ’ τις "υπόγειες πόλεις" είναι το Ντερίνκουγιου, που διαθέτει οκτώ επίπεδα σε βάθος 60 μέτρων! 

Τέτοιες υπόσκαφες κατοικίες, σε πολύ μικρότερη βέβαια έκταση, βλέπεις ακόμα και σήμερα στη Σαντορίνη. 

Φαντάζομαι πως η τεχνική λάξευσης είναι πάνω-κάτω ίδια. Η διαδικασία εκσκαφής, λόγω του μαλακού πετρώματος, είναι εύκολη, γρήγορη και σχετικά φτηνή. Δε χρειάζονται ειδικά μηχανήματα και αρκεί μικρή ποσότητα ξυλείας για να στηθεί η σκαλωσιά. 

Οι λιθοξόοι που τις κατασκεύασαν δεν δεσμεύονταν από κανόνες στατικής. 

Οι κολόνες που έφτιαχναν είχαν καθαρά διακοσμητικό χαρακτήρα. Γι’ αυτό βλέπεις συχνά σε "σκαμμένες" εκκλησίες να έχουν σπάσει οι κολόνες αλλά το υπόλοιπο οικοδόμημα παραμένει όρθιο.

Θεέ μου σχώρα με, αλλά εμένα άλλο πράγμα μου έκανε εντύπωση. 

Αυτοί οι όρθιοι πορώδεις βράχοι μοιάζουν καταπληκτικά με το αντρικό όργανο. Και στη βάση τους, στο σημείο που θεωρητικά θα βρισκόντουσαν οι "όρχεις", βλέπεις να έχουν λαξέψει εκκλησούλες!

Μα καλά, εκείνοι οι άνθρωποι δεν είχαν καθόλου φαντασία;