Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου 2016

Γιατί είμαι (ή δεν είμαι) Μαρξιστής! (Γ’ - Συχνά μπερδεύω τη βούρτσα με την ... μπλούζα!)

Εντάξει, δεν υπήρχε περίπτωση να είσαι Γερμανός φοιτητής στα 1830 και να μην έχεις για θεό σου τον μεγάλο φιλόσοφο Χέγκελ. 
Προσωπικά, εγώ τον έχω χεσμένο πατόκορφα, όπως κι όλους τους ιδεαλιστές τύπου Πλάτωνα, Πλωτίνου κ.λπ. Αλλά ο Μαρξ στα νεανικά του χρόνια επηρεάστηκε αφάνταστα απ’ τον Χέγκελ, όσο κι αν μεταγενέστερα απέρριψε τον μυστικισμό του μεγάλου δασκάλου ακολουθώντας τις υλιστικές ιδέες ενός άλλου ιερού τέρατος της γερμανικής φιλοσοφίας, του Λούντβιχ Φόιερμπαχ.
Αλλά μια και μιλάμε για φοιτητικά χρόνια, ας εξομολογηθώ κι εγώ μια δική μου φοιτητο-ιστορία. Στα 19 μου ήθελα να το παίξω -πανάθεμά με- διανόηση και κουλτούρα, προσπαθούσα να εντυπωσιάσω και κάτι γκομενάκια, άρχισα την πάρλα, μπέρδεψα τον Χέγκελ με τον Ένγκελς, και ξεφτιλίστηκα. 
Αλλά και πρόσφατα, παρότι έχω διαβάσει τη μισή Εθνική Βιβλιοθήκη, σε ένα κουλτουρο-αριστερό πάρτι μπέρδεψα τον Μπελογιάννη με τον Μανδηλαρά  κι έγινα κοινώς ρεζίλι!
Απόψε δεν σκοπεύω να σας τα πρήξω με τις φιλοσοφικούρες του Χέγκελ, αλλά αξίζει να προσπαθήσουμε να συνοψίσουμε ποια στοιχεία της Εγελιανής φιλοσοφίας διαμόρφωσαν τον μαρξισμό.
Και ξεκινάμε από την άποψη του Χέγκελ για την ιστορία. Που δεν την έβλεπε σαν μια σειρά τυχαίων γεγονότων αλλά σαν μια συγκεκριμένη διαδικασία εξέλιξης που κινείται από αόρατες δυνάμεις και οδηγεί σε ένα συγκεκριμένο σκοπό, στο "τέλος της ιστορίας": την παγκόσμια κυριαρχία του πρωσικού κράτους!
Αυτό ακριβώς το μοτίβο υιοθέτησε κι ο Μαρξ, απλώς άλλαξε λίγο τους πρωταγωνιστές: η ιστορία κινείται νομοτελειακά κι όχι τυχαία και το "τέλος" της θα είναι η σοσιαλιστική κοινωνία!
Δεν χρειάζεται να σχολιάσω το πόσο ανόητη είναι αυτή η άποψη. Έξυπνοι είστε, το καταλαβαίνετε και μόνοι σας.
Η δεύτερη βασική άποψη του Χέγκελ που υιοθέτησε ο Μαρξ ήταν αυτή της "Διαλεκτικής". Είναι το γνωστό σχήμα θέση-αντίθεση-σύνθεση. Κάθε θεωρία έχει μέρος της αλήθειας. Οπότε εμφανίζεται μια άλλη που την ανατρέπει-συμπληρώνει και προκύπτει μια νέα θεωρία, σύνθεση των δύο προηγούμενων. Με τον τρόπο αυτό καταλήγουμε στην "απόλυτη αλήθεια".
Ο Μαρξ υιοθέτησε κι αυτό το μοτιβάκι για να περιγράψει τη συνεχή αλλαγή της κοινωνίας μέσα από μια παρέλαση ιδεών και καταστάσεων που η επόμενη ανατρέπει και συνθέτει τις προηγούμενες, ώσπου φτάνουμε στο απόλυτο τέλος της ιστορίας, στην σοσιαλιστική κοινωνία που ο άνθρωπος απελευθερώνεται απ’ τις ανάγκες του, τους ανταγωνισμούς και το φυσικό περιβάλλον...
Ωραία και συγκινητικά ακούγονται όλ’ αυτά, αλλά όλοι καταλαβαίνουμε πως δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα...

3 σχόλια:

akrat είπε...

!!!

Ανώνυμος είπε...

https://el.wikipedia.org/wiki/Διαλεκτική

Το λάθος που κάνουν και οι μεν και οι δε (ιδεαλιστές, υλιστές) είναι ότι ανάγουν τη διαλεκτική σε κοσμοθεωρία και θεμέλιο, ενώ στην πραγματικότητα είναι μια απλή και χρήσιμη θεωρία και τίποτε περισσότερο.

Ψονθομφανήχ είπε...

δεν διαφωνώ καθόλου!